Personalizacja: podejście oparte na dowodach, od teorii do praktyki

Kluczowym faktem w edukacji jest to, że nie ma czegoś takiego jak jednorodna klasa. John West-Burnham, ekspert w dziedzinie nauczania i uczenia się, przedstawia argumenty za większą personalizacją w szkołach.

Podróż edukacyjna dziecka rozpoczyna się w kulturze, która koncentruje się na jednostce - najlepsze praktyki wczesnej edukacji mówią o podążaniu za dzieckiem. Niestety, w miarę jak dziecko przechodzi do kolejnych klas szkoły podstawowej i średniej, zmniejszają się możliwości dokonywania prawdziwych wyborów i aktywnego uczestnictwa we własnej edukacji. Doświadczenia uczniów w wieku 16 lat są w przeważającej mierze podobne. Po drodze tracimy świadomość wyjątkowości i odrębności każdego ucznia i tego, że posiadają oni umiejętności bycia aktywnymi uczestnikami podróży edukacyjnych.

Jednym z najsilniejszych negatywnych czynników zaangażowania uczniów i jego braku jest zasada automatycznej promocji całej kohorty chronologicznej do następnej klasy, co oznacza, że szkoły są podzielone na klasy, do których uczęszczają uczniowie w tym samym wieku, a co roku cała kohorta przechodzi do następnej klasy, bez względu na poziom rozwoju poszczególnych uczniów.

Nauczyciele pracują bardzo ciężko, aby zrekompensować wyzwanie, jakim jest nauczanie niejednorodnej klasy w jednorodny sposób. Świetne nauczanie wykracza poza indywidualne różnice, ale nie wystarczy zapewnić, że każdy uczeń uczy się z optymalnym skutkiem. Musimy zrozumieć zagadnienia, jakie obejmuje proste sformułowanie: „etap, a nie wiek”.

Nie wystarczy być świadomym różnic w ramach poszczególnych sesji - system musi być zaprojektowany w taki sposób, by koncentrował się na jednostce. Howard Gardner uważa, że „posiadając różne umysły, jednostki reprezentują informacje i wiedzę w sposób idiosynkratyczny”. Blakemore i Frith twierdzą, że „mało prawdopodobnym jest, aby istniał jeden uniwersalny sposób uczenia się wszystkiego”.

Coraz więcej dowodów naukowych wskazuje na to, że aby wydobyć potencjał każdego dziecka i młodego człowieka, musimy zacząć od traktowania uczniów jako niepowtarzalnych jednostek i budować ich edukację wokół tego, kim są.

...uczniów należy uczyć w sposób, który ma dla nich sens. Ich dokładny poziom rozumienia musi zostać określony na początku procesu uczenia się, aby edukacja i kształtowanie umiejętności przebiegały w logicznej, hierarchicznej kolejności. Wspieranie tych dzieci powinno być najwyższym priorytetem wszystkich szkół. (Asbury i Plomin, 2014)

Zamiast zaczynać od przedmiotu, klasy lub rocznika, powinniśmy koncentrować się na poszczególnych uczniach i zdawać sobie sprawę przynajmniej z tego, że uczenie się zasadza się na „etapach, a nie na wieku”.

Personalizacja może być najlepiej rozumiana jako proces, który ma na celu poszanowanie godności i wyjątkowości każdego ucznia, zwiększenie równego traktowania w edukacji, maksymalizację potencjału jednostek, zaspokojenie potrzeb wszystkich osób uczących się, a w szczególności tych najsłabszych i najzdolniejszych, oraz wzbogacenie i zwiększenie zaangażowania uczących się i nauczycieli. Zasadniczo personalizacja polega na zapewnieniu uczącym się większej kontroli nad tym, czego się uczą, w jaki sposób się uczą, kiedy i gdzie się uczą oraz z kim się uczą.

Każdy model uczenia się, który ma na celu uznanie złożoności zaangażowanych procesów poznawczych musi wychodzić z założenia, że aktywne zaangażowanie uczących się - zarówno w to, czego się uczą, jak i sposób, w jaki się uczą - jest niezbędnym warunkiem wstępnym uczenia się na rzecz rozumienia. Kluczowe obszary aktywnego uczestnictwa osób uczących się (a tym samym coraz wyższe poziomy personalizacji) mogą obejmować:

• aspekty programu nauczania, które należy uwzględnić i stopień, w jakim to robimy
• przyjęcie odpowiednich strategii nauczania i uczenia się
• wymagane umiejętności i strategie uczenia się
• stosowane metody oceny
• charakter wymaganego wsparcia w zakresie coachingu i samodzielnego uczenia się

Skuteczne uczenie się oznacza, że uczący się muszą mieć pewność podejmując ważkie decyzje, prowadząc negocjacje z dorosłymi i rówieśnikami oraz mówiąc o własnych zainteresowaniach i potrzebach. Muszą także być w stanie przyjąć odpowiedzialność za własną naukę. Każda sytuacja uczenia się obejmuje wiele zmiennych. Umiejętność przeprowadzenia rozróżnienia może mieć ogromny wpływ na zaangażowanie i sukces uczących się, ale stosowanie podejścia zasadzającego się na personalizacji może być niezbędne do celów rzeczywistego zapewnienia równego traktowania i spójności szans.

---

Profesor John West-Burnham jest niezależnym autorem, nauczycielem i konsultantem w dziedzinie przywództwa edukacyjnego. Jego zainteresowania koncentrują się na kształceniu i rozwoju umiejętności przywódczych oraz na innowacyjnych podejściach do uczenia się w szkołach i społecznościach. Był nauczycielem szkolnym, trenerem nauczycieli i urzędnikiem w sektorze edukacji, a także pracował na sześciu uniwersytetach. John West-Burnham jest autorem lub redaktorem 30 publikacji, w tym książek pt. Understanding Leadership i Leadership for Tomorrow. Pracował w 27 krajach.