2.4. Dobrostan nauczycieli

W czasach, gdy problemy ze zdrowiem psychicznym mnożą się wśród młodzieży w skali światowej, projekt UPRIGHT zajmuje się wyrabianiem umiejętności niezbędnych do zachowania dobrej kondycji fizycznej i psychicznej. Projekt wprowadzany jest w szkołach, przy zaangażowaniu dzieci wchodzących w wiek nastoletni, ich rodzin i całego personelu uczestniczących w nim szkół.

Fuoriclasse (Włochy) to zintegrowany model interwencji zapobiegających przedwczesnemu kończeniu nauki, przeznaczony dla uczniów, nauczycieli i rodzin. Oferuje ćwiczenia zwiększające motywację do edukacji i uczenia się, aby zapewnić pełne wykorzystanie prawa do nauki zapisanego w Konwencji o Prawach Dziecka ONZ.

Celem sprawozdania na temat nordyckich projektów na rzecz walki ze zjawiskiem wczesnego kończenia nauki jest usprawnienie istniejących inicjatyw i inspirowanie do podejmowania nowych działań na rzecz młodzieży, a także nawiązywanie nowych kontaktów między podmiotami i organizacjami w regionie nordyckim.
Nordycka internetowa baza danych na temat osób przedwcześnie kończących naukę w szkołach średnich II stopnia (The Nordic Web Resource on Dropout from Upper Secondary Education) była projektem zleconym przez Nordycką Radę Ministrów, który latach 2012–2015 prowadziło Nordyckie Centrum Pomocy Społecznej. Celem tego projektu było zebranie dobrych przykładów inicjatyw ukierunkowanych na zwiększenie odsetka młodzieży w regionie nordyckim, która ukończyła szkołę średnią II stopnia.
Na skandynawskim portalu internetowym zaprezentowano szeroki wachlarz projektów przeprowadzonych w krajach nordyckich, które zakończyły się sukcesem. Inicjatywy te zostały ocenione przez podmioty zewnętrzne i wykazały pozytywne rezultaty. Niektóre działania wybrano konkretnie ze względu na ich innowacyjny charakter lub ich wartość jako źródła inspiracji.
Pomimo różnic biurokratycznych i kulturowych między krajami nordyckimi sytuacja młodzieży zagrożonej wczesnym zakończeniem nauki jest uderzająco podobna. Niekiedy większe różnice występują między poszczególnymi gminami i szkołami niż między krajami. Wiedza o skutecznych inicjatywach podejmowanych w krajach nordyckich, może zainspirować i zapewnić narzędzia do usprawnienia działań mających na celu wsparcie wszystkich osób młodych w ukończeniu szkoły średniej II stopnia.
W publikacji tej opisano dziesięć projektów opublikowanych na nordyckim portalu internetowym dotyczącym dobrych praktyk. Niektóre z nich już się zakończyły, inne wciąż trwają. Niektóre działania uwzględniono w codziennej pracy.

The ‘Complex Instruction Programme’ (CIP) provides equal chances for children from different social backgrounds. The method seeks to change children roles and responsibilities in active learning. CIP is based on four principles: (1) education involves a varied level of non-routine, open-end tasks to mobilise students of different abilities; (2) responsibility is shared, learners are responsible for their personal work while the group is responsible for individual achievements; (3) work is evaluated against set norms and roles; (4) hierarchy within the group - the status of the students is mobile. In addition, the school uses other innovative practices, such as a reading programme for the elementary grades where students regularly read aloud to each other in pairs, and then exchange their thoughts, and the ‘learning between generations’ programme where children draw their family trees and label each member with a special skill they have.

In 2011/2012, the Dutch School Inspectorate concluded that student results in the Tjotter school were too low. The school used to have a negative pedagogical climate, and suffered from a loss of trust between school and parents. Eventually, the school staff lost confidence in the former school leader and requested the school board to appoint a new leader. With an arrival of the current school leader four years ago, innovative processes started. A common view of education and teacher mutual learning was established, in addition to the culture of continuous improvement.

Key interventions:

• improvement of teachers’ pedagogical and didactical skills: team schooling with subsequent follow up and monitoring within the learning community of teachers, individual coaching and change of personnel
• creating student portfolios to make students the owners of their learning process while students were also encouraged to participate in its formation
• other approaches being used at school: positive behaviour support; encouraging student participation and (direct) feedback on student’s results; ‘Teach like a Champion’; and HGW (Action Oriented Approach) for student differentiation.

Szkoły przestrzegające praw (RRS) to podejście zainicjowane przez UNICEF w Wielkiej Brytanii, wprowadzające Konwencję ONZ o prawach dziecka jako całościowe szkolne podejście do kształcenia w zakresie praw dziecka. Głównym celem tego podejścia jest stworzenie włączającej i bezpiecznej kultury szkolnej sprzyjającej uczestnictwu, w której zagwarantowany jest szacunek dla każdego członka społeczności szkolnej. Zestaw narzędzi UNICEF do celów kształcenia w zakresie praw dziecka zawiera wskazówki, jak stać się szkołą przestrzegającą praw. Szkoły dostosowują podejście RRS do swoich warunków. Podejście to wpływa na relacje pomiędzy wszystkimi podmiotami w środowisku szkolnym i ma zastosowanie w każdych warunkach szkolnych. Ramy określone w zestawie narzędzi RRS mają na celu zapewnienie podstawowej zasady organizacyjnej dla całej szkoły, a co za tym idzie – dla rodzin i społeczności, której częścią jest szkoła. Proces ten ma trzy etapy. Etap drugi i trzeci (poziomy 1 i 2) są podobne. Celem jest realizacja planu działania opracowanego podczas etapu rozpoznawania zobowiązań w celu osiągnięcia czterech standardów RRS: 1. Wartości związane z przestrzeganiem praw leżą u podstaw przywództwa i zarządzania; 2. Cała społeczność szkolna zdobywa wiedzę na temat Konwencji o prawach dziecka; 3. W szkole obowiązuje etos przestrzegania praw; 4. Dzieci są mobilizowane do przyjmowania aktywnej postawy jako obywatele i uczniowie.

Usługę PDST wprowadzono we wrześniu 2010 r. jako ogólną, zintegrowaną i międzysektorową usługę wsparcia dla szkół, wspieraną przez irlandzki Departament Edukacji i Umiejętności. Obecnie jest ona największą pojedynczą usługą wsparcia w kraju, oferującą możliwości w zakresie kształcenia zawodowego nauczycielom i członkom kadry kierowniczej szkół w różnych obszarach pedagogicznych, edukacyjnych oraz związanych z programem nauczania. Kluczowe priorytety obejmują kierowanie szkołą, samoocenę szkół, ocenę szkół, technologie informacyjno-komunikacyjne na potrzeby nauczania i uczenia się, włączenie społeczne, zdrowie i dobrostan oraz przedmioty i programy nauczania na poziomie ponadpodstawowym. Usługa PDST zapewnia ustawiczne doskonalenie zawodowe oraz wsparcie przy pomocy zespołu nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych, oddelegowanych przez swoje placówki do pracy w ramach PDST. Strona internetowa PDST obejmuje strony poświęcone zdrowiu i dobremu samopoczuciu nauczycieli, zawierające zasoby i linki dla nauczycieli związane z ich bieżącym dobrostanem fizycznym i psychicznym w miejscu pracy oraz oferujące szkolenia bezpośrednie i seminaria dla nauczycieli.

Projekt „Wzmacnianie elastyczności nauczycieli w Europie“ (ENTREE) ma umożliwić młodym europejskim nauczycielom zwiększenie elastyczności w obliczu rosnących wymagań w zmieniających się dynamicznie warunkach szkolnych. Program, zainicjowany w 2014 r., zapewnia nauczycielom zróżnicowane możliwości i narzędzia nauki, zarówno w internecie, jak i w ramach bezpośrednich szkoleń. Program jest wspierany przez zespół międzynarodowych specjalistów z pięciu krajów europejskich (CZ, DE, IE, MT, PT) oraz Australii. W projekcie ENTREE definiuje się elastyczność nauczycieli jako „proces, wynik lub zdolność do pozytywnego dostosowywania się i stałego zaangażowania zawodowego oraz rozwoju w wymagających okolicznościach”. Nauczycielom udzielana jest pomoc w korzystaniu z osobistych, zawodowych i społecznych zasobów w celu umożliwienia im „odbicia się” w trudnych okolicznościach oraz rozwoju w życiu zawodowymi i osobistym, doświadczania satysfakcji z pracy, posiadania pozytywnej opinii o sobie, osobistego dobrostanu, a także nieustającego zaangażowania w pracę zawodową.