4.3. Przestrzeń dla rodziców i zaangażowanie w działania edukacyjne

Grupy interaktywne to jedno ze skutecznych działań edukacyjnych (SEA) określonych w projekcie badawczym INCLUD-ED. W ramach projektu INCLUD-ED poddano analizie strategie edukacyjne przyczyniające się do przezwyciężania nierówności i wspierania spójności społecznej oraz strategie powodujące wykluczenie społeczne, skupiając się zwłaszcza na grupach szczególnie wrażliwych i zmarginalizowanych. Grupy interaktywne wykorzystuje się do poprawy poziomu kształcenia dzieci i młodzieży w różnych warunkach. Działanie to polega na łączeniu uczniów klasy w małe, niejednorodne grupy, z których każda wspierana jest przez osobę dorosłą. Każda grupa składa się z czterech lub pięciu uczniów, zróżnicowanych pod względem poziomu umiejętności, płci, kultury, języka i pochodzenia etnicznego. Przykład ten umożliwia zrozumienie, czym są grupy interaktywne i do jakich wyników prowadzą.

Monografia ta zawiera analizę i opis skutecznych działań edukacyjnych; skupiono się w niej zwłaszcza na grupach szczególnie wrażliwych. Przedstawiono w niej konkretne dane ilustrujące sukcesy w nauce, a także informacje o wpływie tych sukcesów na dzieci, nauczycieli i rodziny. Ponadto w monografii poddano analizie związek pomiędzy wynikami edukacyjnymi dzieci i ich włączeniem społecznym lub wykluczeniem z różnych obszarów społeczeństwa. Przedstawiono w niej działania na rzecz osiągania sukcesów określone w projekcie INCLUD-ED, dostarczając w ten sposób zarówno danych porównawczych, jak i solidnego zaplecza teoretycznego i rozwojowego. Przykładami takich działań są grupy interaktywne, wydłużenie czasu nauki, kluby odrabiania prac domowych, biblioteki z zapewnioną opieką dydaktyczną, uczestnictwo rodziny i społeczności w kształceniu, edukacja rodzinna czy spotkania literackie w formie dialogu. Wszystkie te działania określono jako skuteczne działania edukacyjne, co oznacza, że są one efektywne i sprawiedliwe. Ponadto w monografii uwzględniono i omówiono zalecenia dotyczące polityki i praktyki.

Spotkania literackie w formie dialogu (ang. Dialogic Literary Gatherings, DLG) to jedno ze skutecznych działań edukacyjnych (ang. Successful Educational Actions, SEA) określonych w projekcie badawczym INCLUD-ED. DLG wykorzystuje się do poprawy poziomu kształcenia dzieci i młodzieży w różnych warunkach na całym świecie. Są to zajęcia z czytania mające formę dialogu, oparte na dwóch zasadach: lektura książki należącej do klasyki literatury (np. „Romeo i Julia”, „Odyseja”, „Don Kichot”), a następnie dzielenie się uwagami, interpretacjami i refleksjami z zastosowaniem metodologii uczenia się poprzez dialog. W zajęciach mogą brać udział dzieci i członkowie ich rodzin. Przykład ten umożliwia zrozumienie, czym są DLG i do jakich wyników prowadzą.

KAAP to inicjatywa organizacji pozarządowej De Schoolbrug z siedzibą w Antwerpii (Belgia, Flandria), której celem jest tworzenie powiązań pomiędzy szkołami, rodzicami i uczniami, ze szczególnym uwzględnieniem rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji społecznej. Projekt KAAP koncentruje się na zapewnianiu rodzicom-migrantom lekcji języka niderlandzkiego w szkole ich dzieci.

Rodziców ze środowisk migracyjnych można zaangażować w życie szkolne przez zapewnienie kursów języków obcych lub innych przedmiotów. W Nadrenii Północnej-Westfalii w Niemczech często tworzone są międzynarodowe, międzykulturowe stowarzyszenia matek różnych narodowości, nierzadko w połączeniu z nauczaniem języka niemieckiego. Przykładowo w mieście Hilden matki spotykają się raz w tygodniu na terenie szkoły podstawowej, gdzie zapewniona jest opieka nad dziećmi i pomoc zawodowa, co umożliwia matkom różnego pochodzenia wymianę doświadczeń, doskonalenie znajomości języka niemieckiego, poznanie wskazówek dotyczących rodzicielstwa itp.

The aim of the report Nordic Projects to Combat School Dropout is to improve and inspire new initiatives for young people, and to create enriching contacts between actors and organisations in the Nordic region.
The Nordic Web Resource on Dropout from Upper Secondary Education was a project commissioned by the Nordic Council of Ministers and run by the Nordic Welfare Centre between 2012 and 2015. The aim of the project was to compile good examples of initiatives aimed at increasing the proportion of young people in the Nordic region who complete upper secondary education.

Sieć ekspertów zajmujących się aspektami społecznymi kształcenia i szkolenia (ang. Network of Experts on Social Aspects of Education and Training, NESET) publikuje sprawozdania dla decydentów i praktyków zainteresowanych promowaniem równości oraz włączenia społecznego w ramach kształcenia i szkolenia w całej Unii Europejskiej. Dokument ten ma na celu zbadanie strategii w zakresie tworzenia w państwach członkowskich UE ośrodków uczenia się przez całe życie w społecznościach lokalnych. Poddano w nim analizie dowody i badania dotyczące korzyści z ustanawiania takich ośrodków, a także problemy utrudniające ich tworzenie i skuteczne działanie. W sprawozdaniu stwierdzono, że ośrodki uczenia się przez całe życie w społecznościach lokalnych mogą również zapewnić przykłady realizacji szeregu kluczowych celów w zakresie uczenia się przez całe życie, takich jak aktywność obywatelska, spójność społeczna i włączenie społeczne, spełnienie osobiste i społeczne, dialog międzykulturowy oraz możliwości znalezienia zatrudnienia.

W Antwerpii w Belgii studenci pedagogiki mogą zostać wolontariuszami w organizacji pozarządowej Schoolbridge i uczestniczyć w inicjatywie „Pociąg do nauki”. Inicjatywa ta zapewnia z jednej strony studentom przygotowującym się do zawodu nauczyciela doświadczenie polegające na pracy z rodzicami będącymi migrantami lub pochodzącymi z grup w niekorzystnej sytuacji, a z drugiej strony pozwala rodzicom zdobywać umiejętności w zakresie wspierania swoich dzieci w nauce. Studenci pracują z rodzicami i szkolą ich raz w tygodniu przez 60–90 minut. Wsparcie jest dopasowane do potrzeb rodzica i dostosowane do lekcji szkolnych lub pracy domowej. W procesie przygotowania do zawodu nauczyciela lub pracownika socjalnego studenci są również wspierani przez pracowników nadzoru edukacyjnego z organizacji pozarządowej Schoolbridge, jako że oba te zawody obejmują współpracę z rodzicami uczniów.

Inicjatywa POTHOLES to doskonały przykład tego, jak szkoły w Irlandii starają się dotrzeć do zmarginalizowanych rodzin, wykraczając poza tradycyjne, formalne metody współpracy. Inicjatywa narodziła się w styczniu 2011 r., a jej celem było wspieranie rodziców wywodzących się z różnych środowisk i kultur w spotykaniu się z innymi rodzicami z tej samej szkoły i podobnych szkół oraz w wymianie doświadczeń. Najważniejszym celem inicjatywy jest większe angażowanie rodziców, którzy mogą czuć się wyizolowani lub niezaznajomieni z systemem szkolnym, w działania i decyzje szkolne oraz zapoznanie ich z różnymi możliwościami w zakresie uczenia się.