2.3. Kształcenie i ustawiczne doskonalenie zawodowe nauczycieli

ATD Quart Monde to francuska organizacja pozarządowa zajmująca się osobami, które doświadczają lub doświadczyły ubóstwa. Podejmowane przez nią inicjatywy obejmują między innymi współpracę z „uniwersytetami ludowymi” (fr. universités populaires) we Francji w celu uzyskania i zebrania wiedzy specjalistycznej od członków-uczestników w zakresie wielu obszarów, w tym rodzicielstwa i postrzegania szkoły.

UNICEF Serbia and the civil society organisation Centre for Education Policy with the support of the Ministry of Education, Science and Technological Development Republic of Serbia  implemented the project “Combating Early School Leaving in Serbia”.

This project aimed to contribute to decreasing drop-out and early school leaving of children and adolescents through development, establishment, and implementation of the school-based model for early identification of children at risk of dropping out and intervention in situations where dropping-out is taking place.

Combating drop-out and ESL in Serbia has been recognised as a policy priority area.  The Strategy for Education Development in Serbia 2020 (SEDS 2020) calls for the provision of high-quality education for all, an increase of students’ coverage and attainment at all levels of education by maintaining the relevance of education and increasing efficiency. The Strategy implementation is primarily focused on the development of human capital in Serbia, thus underlines importance of the inclusion of pupils from vulnerable and marginalised groups (Roma and children from poor families, children with disabilities and from rural areas etc.).

The Joaquim Ruyra Elementary School is located in a disadvantaged suburban district of Barcelona. In the 2016-2017 school year, 92% students were immigrants representing 28 different nationalities (including Pakistan, Morocco, Georgia, Colombia, the Dominican Republic, Ecuador, Peru, the Philippines, China, Bangladesh, Senegal, and the USA) or from minority background (Romani). The school has a 40% mobility rate.  

National and international press have referred to the school as the miracle school as it had achieved academic outcomes above the average in the Catalan standardised tests, outperforming elite schools in the Catalonia region.

All classes in the school feature group work 40% to 60% of the time. The groups mix students of different abilities, genders and nationalities.  The small groups are designed to ensure that no one is left out, and students are encouraged to participate actively.  Each group is facilitated by an adult (e.g. a classroom assistants, a parent).  Psychologists and special education teachers may also work in the classrooms, and they support volunteer parents, teachers and the students.  The extra support and student interaction are considered as essential for supporting and reinforcing children’s learning. 

Finlandia od dłuższego czasu opracowuje innowacyjne metody i procedury nauczania w celu zaspokojenia indywidualnych potrzeb przez wykorzystanie uczenia się opartego na działaniu, nauczania w małych grupach, szkolenia w miejscu pracy i różnych środowisk edukacyjnych, aby ograniczyć zjawisko przedwczesnego kończenia nauki.

Nie można zaprzeczyć, że w wielu przypadkach samowolnego opuszczania lekcji i wczesnego kończenia nauki niezbędne są interwencje medyczne, psychologiczne, społeczne, edukacyjne i prawne, jednak badania pokazują również wyraźnie, że we wszystkich przypadkach decydującą rolę odgrywać może szkoła i nauczyciele. Niniejszy dokument zawiera listę kontrolną do samooceny szkół, 59 szczegółowych zaleceń w sprawie poprawy frekwencji szkolnej, zaangażowania uczniów i kultury szkolnej, a także propozycje ustaleń dotyczących zachowania oraz przykłady kwestionariuszy dla nauczycieli i rodziców. Zalecane środki są skierowane przede wszystkim do grupy docelowej obejmującej nauczycieli, dyrektorów i rodziców. Dokument został przetłumaczony z podręcznika: Nairz-Wirth, Feldmann, Diexer (2012): Handlungsempfehlungen für Lehrende, Schulleitung und Eltern zur erfolgreichen Prävention von Schulabsentismus und Schulabbruch.

Klasa Plus w Portugalii zapewnia dodatkowe wsparcie wybranym grupom uczniów o podobnych umiejętnościach. Działanie to jest ukierunkowane na określone lata nauki zgodnie z potrzebami ucznia w pierwszym, drugim i trzecim cyklu kształcenia na poziomie podstawowym i średnim. Na działanie to składa się Klasa Plus i Projekt Feniks – modele organizacji klasy, których celem jest wspieranie wszystkich uczniów w procesie uczenia się.

Grupą docelową, dla której przewidziano określoną liczbę miejsc na studiach, są członkowie społeczności etnicznych niemający dostępu do szkolnictwa wyższego prowadzonego w ich języku. Działanie dotyczy przyjmowania na studia wyższe. Liczba miejsc jest określana zgodnie z normą przewidzianą w ustawie o studentach szkolnictwa wyższego z 2013 r., jednak rząd każdego roku wyznacza odpowiednie wartości procentowe. Zazwyczaj jest to 10% całkowitej liczby studentów studiów pierwszego stopnia przyjętych na wszystkie uczelnie publiczne. Stypendia w szkolnictwie wyższym przeznaczone są dla studentów kilku kategorii: 50% stypendiów przeznaczone jest dla studentów znajdujących się w trudnej sytuacji społecznej, 30% dla studentów z najbardziej zaawansowanymi osiągnięciami na studiach, 20% dla studentów realizujących programy studiów o istotnym znaczeniu dla rozwoju społecznego (np. w dziedzinach elektrotechniki, budowy maszyn, biotechnologii, medycyny, matematyki i nauk przyrodniczych). Studenci romscy zostali włączeni do grupy docelowej upoważnionej do otrzymywania stypendiów, począwszy od roku akademickiego 2015/16. Jest to jedyny wyjątek oparty na pochodzeniu etnicznym. Stypendia dla studentów romskich wprowadzono po raz pierwszy w roku akademickim 2016/17.

Do sieci należy 10 klastrów szkół w Portugalii (do klastrów należy kilka szkół, na poziomie od przedszkola do szkoły ponadpodstawowej), których współpraca dotyczy takich kwestii jak plany szkoleń, wymiana doświadczeń i metod, a w niektórych przypadkach nawet wspólne wykorzystywanie zasobów ludzkich. Sieć organizuje również platformy tematyczne, na których uczniowie i partnerzy mogą dyskutować o różnych kwestiach.

Celem modułu „Nauczanie dzieci dwujęzycznych” jest przygotowanie wszystkich przyszłych nauczycieli w Danii do nauczania dzieci dwujęzycznych. Ma on przygotować przyszłych nauczycieli do identyfikowania wyzwań edukacyjnych związanych z drugim (urzędowym) językiem w nauczaniu danego przedmiotu oraz wspierania rozwoju językowego i akademickiego uczniów dwujęzycznych w klasach zróżnicowanych pod względem językowym. Moduł „Kształcenie ogólne/KLM” ma na celu wyposażenie wszystkich przyszłych nauczycieli w Danii w umiejętności niezbędne do interpretacji celów szkół publicznych, rozwijania etyki zawodowej i mierzenia się w pracy nauczyciela ze złożonymi wyzwaniami w kontekście różnorodności kulturowej, różnorodności wartości i różnorodności religijnej. Celem, jaki przyszli nauczyciele mają osiągnąć, jest „odnoszenie się w subtelny i przemyślany sposób do wyzwań etycznych, politycznych, demokratycznych i religijnych związanych z edukacją, zaangażowaniem rodziców i szkołą w zglobalizowanym społeczeństwie”. Oba działania są obowiązkowe na wszystkich uczelniach oferujących kształcenie wstępne nauczycieli w Danii.