2.3. Kształcenie i ustawiczne doskonalenie zawodowe nauczycieli

ATD Quart Monde to francuska organizacja pozarządowa zajmująca się osobami, które doświadczają lub doświadczyły ubóstwa. Podejmowane przez nią inicjatywy obejmują między innymi współpracę z „uniwersytetami ludowymi” (fr. universités populaires) we Francji w celu uzyskania i zebrania wiedzy specjalistycznej od członków-uczestników w zakresie wielu obszarów, w tym rodzicielstwa i postrzegania szkoły.

Berättarministeriet (Ministerstwo Opowiadania) to fundacja, która wspiera nauczycieli i uczniów z rejonów dotkniętych problemami społeczno-ekonomicznymi w rozwijaniu umiejętności językowych poprzez opowiadanie historii. Jest to prywatna inicjatywa, która działa w ścisłej współpracy z gminami i szkołami oraz działa od dziesięciu lat.

UNICEF Serbia and the civil society organisation Centre for Education Policy with the support of the Ministry of Education, Science and Technological Development Republic of Serbia  implemented the project “Combating Early School Leaving in Serbia”.

This project aimed to contribute to decreasing drop-out and early school leaving of children and adolescents through development, establishment, and implementation of the school-based model for early identification of children at risk of dropping out and intervention in situations where dropping-out is taking place.

Combating drop-out and ESL in Serbia has been recognised as a policy priority area.  The Strategy for Education Development in Serbia 2020 (SEDS 2020) calls for the provision of high-quality education for all, an increase of students’ coverage and attainment at all levels of education by maintaining the relevance of education and increasing efficiency. The Strategy implementation is primarily focused on the development of human capital in Serbia, thus underlines importance of the inclusion of pupils from vulnerable and marginalised groups (Roma and children from poor families, children with disabilities and from rural areas etc.).

The E-COURSE project aims at enhancing the access, participation and learning performance of newly arrived migrants and refugee children in primary school education in Germany, Greece, Italy, France and Cyprus as well as at a European level in order to promote their overall integration in the host societies.

Filozofia szkoły w odniesieniu do nauczania i uczenia się koncentruje się na zrozumieniu przez uczniów procesu uczenia się oraz uczestnictwie w nim. Szkolny program nauczania opiera się na zasadach postępów i spójności.
Jedną z kluczowych innowacyjnych praktyk wdrażanych w szkole jest „Most” („The Bridge”). Jest to innowacyjny program nauczania opracowany po to, aby jedenastoletnim uczniom rozpoczynającym naukę w szkole średniej zagwarantować sprzyjające i wspierające warunki nauki. Nauka opiera się na metodzie projektów i jest prowadzona przez zespoły nauczycieli różnych przedmiotów, dzięki czemu uczniowie mają kontakt z mniejszą liczbą nauczycieli i pracują w ramach jasno określonych i spójnych celów nauczania. Pięć zasad leżących u podstaw „Mostu” to: osiągnięcia; przynależność; świętowanie; dyscyplina; wzbogacanie. Uczniowie zyskują pewność siebie w samodzielnym uczeniu się – w czasie nauki w szkole i po jej zakończeniu. W ramach systemu nagród uczniowie mogą zdobywać punkty, które na koniec roku wymieniają na nagrody.

Podejście szkoły do nauczania i uczenia się bazuje na osiąganiu przez wszystkich uczniów doskonałości edukacyjnej oraz na zdobywaniu przez nich osiągnięć. Szkoła opracowała stymulujący program nauczania, którego celem jest, aby uczniowie zrozumieli procesy uczenia się, w których uczestniczą (metapoznanie), a także budowali poczucie własnej wartości. Kluczowym elementem tego procesu jest zapewnienie specjalistycznego nauczania w określonych dziedzinach (naukach przyrodniczych, muzyce, sztuce, wychowaniu fizycznym), jak również rozwój nauczania matematyki przez cały okres nauki (dla uczniów 6. klasy). Nauczanie filozofii przewidziane dla wszystkich uczniów jest także zasadniczym elementem rozwijania u nich umiejętności myślenia, odporności i pewności siebie. Innowacyjny program nauczania realizowany jest z inicjatywy szkoły i przy współpracy z partnerami z federacji w szkole podstawowej Whitmore Park. Szkoła systematycznie konsultuje się ze wszystkimi pracownikami, organem zarządzającym, uczniami i partnerami i włącza ich w proces opracowywania programu nauczania, a ponadto ściśle współpracuje z partnerami ze wspólnoty nad opracowywaniem szerszej zakrojonych działań edukacyjnych.

The Joaquim Ruyra Elementary School is located in a disadvantaged suburban district of Barcelona. In the 2016-2017 school year, 92% students were immigrants representing 28 different nationalities (including Pakistan, Morocco, Georgia, Colombia, the Dominican Republic, Ecuador, Peru, the Philippines, China, Bangladesh, Senegal, and the USA) or from minority background (Romani). The school has a 40% mobility rate.  

National and international press have referred to the school as the miracle school as it had achieved academic outcomes above the average in the Catalan standardised tests, outperforming elite schools in the Catalonia region.

All classes in the school feature group work 40% to 60% of the time. The groups mix students of different abilities, genders and nationalities.  The small groups are designed to ensure that no one is left out, and students are encouraged to participate actively.  Each group is facilitated by an adult (e.g. a classroom assistants, a parent).  Psychologists and special education teachers may also work in the classrooms, and they support volunteer parents, teachers and the students.  The extra support and student interaction are considered as essential for supporting and reinforcing children’s learning. 

Finlandia od dłuższego czasu opracowuje innowacyjne metody i procedury nauczania w celu zaspokojenia indywidualnych potrzeb przez wykorzystanie uczenia się opartego na działaniu, nauczania w małych grupach, szkolenia w miejscu pracy i różnych środowisk edukacyjnych, aby ograniczyć zjawisko przedwczesnego kończenia nauki.

Nie można zaprzeczyć, że w wielu przypadkach samowolnego opuszczania lekcji i wczesnego kończenia nauki niezbędne są interwencje medyczne, psychologiczne, społeczne, edukacyjne i prawne, jednak badania pokazują również wyraźnie, że we wszystkich przypadkach decydującą rolę odgrywać może szkoła i nauczyciele. Niniejszy dokument zawiera listę kontrolną do samooceny szkół, 59 szczegółowych zaleceń w sprawie poprawy frekwencji szkolnej, zaangażowania uczniów i kultury szkolnej, a także propozycje ustaleń dotyczących zachowania oraz przykłady kwestionariuszy dla nauczycieli i rodziców. Zalecane środki są skierowane przede wszystkim do grupy docelowej obejmującej nauczycieli, dyrektorów i rodziców. Dokument został przetłumaczony z podręcznika: Nairz-Wirth, Feldmann, Diexer (2012): Handlungsempfehlungen für Lehrende, Schulleitung und Eltern zur erfolgreichen Prävention von Schulabsentismus und Schulabbruch.