Przeszukaj wszystkie zasoby

„Z doświadczeń Irlandii jasno wynika, że inicjatywy edukacyjne podejmowane w szkołach mogą zwiększyć poziom wykształcenia osób dorosłych, prowadząc do ogólnego poczucia odpowiedzialności w społeczności lokalnej. Zaangażowanie rodziców, zwłaszcza w regionach charakteryzujących się ubóstwem społeczno-ekonomicznym, jest nie tylko korzystne dla dzieci i szkoły – jest to kluczowy aspekt uczenia się przez całe życie” (Parents as Partners in Schooling, OECD 1997).

Edukacja rodzinna to jedno ze skutecznych działań edukacyjnych (SEA) określonych w projekcie badawczym INCLUD-ED – Strategies for inclusion and social cohesion in Europe from education (INCLUD-ED – Strategie na rzecz włączenia społecznego i spójności społecznej w ramach kształcenia w Europie) (Komisja Europejska, VI program ramowy, 2006–2011).

Grupy interaktywne to jedno ze skutecznych działań edukacyjnych (SEA) określonych w projekcie badawczym INCLUD-ED. W ramach projektu INCLUD-ED poddano analizie strategie edukacyjne przyczyniające się do przezwyciężania nierówności i wspierania spójności społecznej oraz strategie powodujące wykluczenie społeczne, skupiając się zwłaszcza na grupach szczególnie wrażliwych i zmarginalizowanych. Grupy interaktywne wykorzystuje się do poprawy poziomu kształcenia dzieci i młodzieży w różnych warunkach. Działanie to polega na łączeniu uczniów klasy w małe, niejednorodne grupy, z których każda wspierana jest przez osobę dorosłą. Każda grupa składa się z czterech lub pięciu uczniów, zróżnicowanych pod względem poziomu umiejętności, płci, kultury, języka i pochodzenia etnicznego. Przykład ten umożliwia zrozumienie, czym są grupy interaktywne i do jakich wyników prowadzą.

Monografia ta zawiera analizę i opis skutecznych działań edukacyjnych; skupiono się w niej zwłaszcza na grupach szczególnie wrażliwych. Przedstawiono w niej konkretne dane ilustrujące sukcesy w nauce, a także informacje o wpływie tych sukcesów na dzieci, nauczycieli i rodziny. Ponadto w monografii poddano analizie związek pomiędzy wynikami edukacyjnymi dzieci i ich włączeniem społecznym lub wykluczeniem z różnych obszarów społeczeństwa. Przedstawiono w niej działania na rzecz osiągania sukcesów określone w projekcie INCLUD-ED, dostarczając w ten sposób zarówno danych porównawczych, jak i solidnego zaplecza teoretycznego i rozwojowego. Przykładami takich działań są grupy interaktywne, wydłużenie czasu nauki, kluby odrabiania prac domowych, biblioteki z zapewnioną opieką dydaktyczną, uczestnictwo rodziny i społeczności w kształceniu, edukacja rodzinna czy spotkania literackie w formie dialogu. Wszystkie te działania określono jako skuteczne działania edukacyjne, co oznacza, że są one efektywne i sprawiedliwe. Ponadto w monografii uwzględniono i omówiono zalecenia dotyczące polityki i praktyki.

Spotkania literackie w formie dialogu (ang. Dialogic Literary Gatherings, DLG) to jedno ze skutecznych działań edukacyjnych (ang. Successful Educational Actions, SEA) określonych w projekcie badawczym INCLUD-ED. DLG wykorzystuje się do poprawy poziomu kształcenia dzieci i młodzieży w różnych warunkach na całym świecie. Są to zajęcia z czytania mające formę dialogu, oparte na dwóch zasadach: lektura książki należącej do klasyki literatury (np. „Romeo i Julia”, „Odyseja”, „Don Kichot”), a następnie dzielenie się uwagami, interpretacjami i refleksjami z zastosowaniem metodologii uczenia się poprzez dialog. W zajęciach mogą brać udział dzieci i członkowie ich rodzin. Przykład ten umożliwia zrozumienie, czym są DLG i do jakich wyników prowadzą.

Inicjatywy podejmowane w irlandzkich szkołach w celu ułatwienia włączenia społecznego i zapewnienia równości obejmują kluby śniadaniowe, kluby obiadowe, kluby szachowe i kluby odrabiania prac domowych. Szkoły promują korzyści związane z zapewnianiem śniadania wcześnie rano – obejmują one wyższą frekwencję szkolną i lepsze wskaźniki kontynuacji nauki w szkole, poprawę punktualności, interakcji z osobami dorosłymi, umożliwienie uczniom dobrej zabawy i jednocześnie rozwijania umiejętności interpersonalnych, spełnienie potrzeb żywieniowych i budowanie korzystnych powiązań pomiędzy szkołą a rodziną.

Narzędzie do oceny kształtującej w zakresie atmosfery w klasie zostało opracowane w kontekście raportu "Kształtujące, integracyjne, ogólnoszkolne podejście do oceny edukacji społeczno-emocjonalnej w UE", a jego celem jest zapewnienie wszechstronnej i holistycznej oceny atmosfery w klasie oraz wskazanie nauczycielom i uczniom, jak wprowadzić wspólnie pozytywne zmiany w klasie.

Przez wiele lat w Irlandii, tak jak i w innych państwach, nauczanie zespołowe było stosunkowo rzadko wykorzystywanym i niedocenianym podejściem w dziedzinie wspierania nauki. Międzynarodowe badanie nauczania i uczenia się (TALIS, 2009) przeprowadzone przez OECD w 24 krajach wykazało, że nauczanie zespołowe w klasie jest obszarem najmniej wykorzystywanym przez nauczycieli zwykłych szkół średnich we wzajemnej współpracy. W nowszym badaniu TALIS (2013) podkreślono siłę nauczania zespołowego we wspomaganiu zarówno uczniów, jak i nauczycieli, stwierdzając przy tym, że nauczanie zespołowe w wielu środowiskach jest wdrażane stosunkowo wolno.

Sieć ekspertów zajmujących się aspektami społecznymi kształcenia i szkolenia (ang. Network of Experts on Social Aspects of Education and Training, NESET) publikuje sprawozdania dla decydentów i praktyków zainteresowanych promowaniem równości oraz włączenia społecznego w ramach kształcenia i szkolenia w całej Unii Europejskiej. Dokument ten ma na celu zbadanie strategii w zakresie tworzenia w państwach członkowskich UE ośrodków uczenia się przez całe życie w społecznościach lokalnych. Poddano w nim analizie dowody i badania dotyczące korzyści z ustanawiania takich ośrodków, a także problemy utrudniające ich tworzenie i skuteczne działanie. W sprawozdaniu stwierdzono, że ośrodki uczenia się przez całe życie w społecznościach lokalnych mogą również zapewnić przykłady realizacji szeregu kluczowych celów w zakresie uczenia się przez całe życie, takich jak aktywność obywatelska, spójność społeczna i włączenie społeczne, spełnienie osobiste i społeczne, dialog międzykulturowy oraz możliwości znalezienia zatrudnienia.