Zrozumienie problemu wczesnego kończenia nauki i rozwiązywanie go w szkole i na szczeblu lokalnym

Wczesne kończenie nauki jest złożonym, dynamicznym i wieloaspektowym zjawiskiem wynikającym z połączenia czynników osobistych, społecznych, ekonomicznych, edukacyjnych i związanych z rodziną, które bardzo często wiąże się z defaworyzacją pod względem społeczno-ekonomicznym. Rzadko jest ono następstwem nagle podjętej decyzji; zazwyczaj stanowi widoczny wynik długotrwałego procesu obejmującego osiąganie coraz słabszych wyników w nauce i stopniowe zmniejszanie poziomu zaangażowania w kształcenie.

Młodzi ludzie kończą wcześnie naukę z wielu różnych przyczyn, które są wysoce specyficzne dla danej jednostki. Niektórzy przerywają naukę z powodu problemów osobistych lub rodzinnych, inni – z powodu kłopotów zdrowotnych lub emocjonalnych; niektórzy młodzi ludzie czują się niezadowoleni z nauki w szkole, co może mieć związek z programem nauczania, metodami nauczania niedostosowanymi do ich potrzeb, złymi stosunkami z nauczycielami lub rówieśnikami, nękaniem lub negatywną atmosferą w szkole. Wydaje się jednak, że wczesne kończenie nauki wpisuje się w pewne wzorce, a niektórych młodych ludzi uznaje się za bardziej narażonych na to zjawisko niż innych. Prawdopodobieństwo wczesnego zakończenia nauki jest wyższe w przypadku osób pochodzących ze środowisk defaworyzowanych (takich jak gospodarstwa domowe dotknięte bezrobociem, rodziny o niskim poziomie wykształcenia, rodziny niepełne lub gospodarstwa domowe w trudnej sytuacji), z grup szczególnie wrażliwych (na przykład dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych lub nastoletnie matki) bądź ze środowisk mniejszości lub migrantów. Ponadto problem dotyczy zazwyczaj częściej chłopców niż dziewcząt.

Ze względu na swój złożony charakter zjawisko wczesnego kończenia nauki wymaga podejścia i rozwiązań ze strony szkoły oraz wszystkich innych odpowiednich podmiotów działających wspólnie. Potrzebne jest „podejście całościowe szkoły”, aby ograniczyć wczesne kończenie nauki i promować osiąganie sukcesów w nauce przez wszystkich uczniów. Wszystkie osoby zaangażowane w życie szkoły (dyrektorzy, nauczyciele i pracownicy niebędący nauczycielami, uczniowie, ich rodzice i rodziny) oraz zewnętrzne zainteresowane strony z sektora edukacji i spoza niego odgrywają istotną rolę w zwalczaniu nierównych szans edukacyjnych i zapobieganiu wczesnemu kończeniu nauki. Wszystkie te osoby są odpowiedzialne za zaangażowanie się w spójne, zbiorowe i oparte na współpracy działania oparte na wielodyscyplinarności i zróżnicowaniu. Jest to ekologiczny sposób postrzegania szkoły jako wielowymiarowego i interaktywnego systemu, który może się uczyć i zmieniać. Wszystkie aspekty życia szkoły należy uwzględnić w spójny sposób, tak by promować zmianę; oznacza to również, że potrzeby wszystkich (uczniów, kadry i szerzej pojmowanej społeczności) muszą zostać uwzględnione w nauczaniu, uczeniu się i codziennym życiu szkoły.