SAMOOCENA SZKÓŁ ZAWODOWYCH W CHORWACJI

W ramach rozwiązań w dziedzinie zapewnienia jakości w obszarze kształcenia i szkolenia zawodowego (VET) w Chorwacji opracowano system samooceny szkół zawodowych. Samoocena instytucji VET podlega monitorowaniu i ocenie przez komisję ds. jakości powoływaną przez organ zarządzający instytucji kształcenia zawodowego. Możliwe jest wykorzystanie do tego celu Podręcznika wdrożenia narzędzia samooceny oraz narzędzia internetowego o nazwie „e-quality”, zapewniającego łatwy dostęp do sprawozdań z samooceny.

Ustawa o kształceniu zawodowym (Dziennik Urzędowy nr 30/2009): szkoły odpowiedzialne za realizację programów kształcenia zawodowego przeprowadzają samoocenę w następujących kluczowych obszarach:

• planowanie i programowanie pracy;
• wsparcie nauczania i uczenia się;
• osiągnięcia uczniów;
• warunki materialne i zasoby ludzkie;
• rozwój zawodowy pracowników;
• stosunki interpersonalne w instytucjach VET;
• zarządzanie i administracja;
• współpraca z innymi zainteresowanymi stronami.

Od roku szkolnego 2012/13 system ten jest obowiązkowo wdrażany w szkołach zawodowych. Szkoły mają obowiązek regularnie przedkładać roczne sprawozdania z samooceny. Za kontakty z koordynatorami samooceny szkoły odpowiadają starsi doradcy Agencji ds. Kształcenia i Szkolenia Zawodowego oraz Kształcenia Dorosłych.

Zgodnie z art. 12 ustawy o kształceniu zawodowym samoocena podlega monitorowaniu i ocenie przez komisję ds. jakości powoływaną przez radę szkoły. W skład komisji ds. jakości wchodzi 7 członków: 4 członków wybranych spośród nauczycieli i współpracowników, 1 przedstawiciel zainteresowanych stron zgłaszany przez organ założycielski szkoły, 1 członek będący przedstawicielem uczniów oraz 1 członek wybrany spośród rodziców. Ich rolą jest przygotowanie rocznego sprawozdania z samooceny i przedłożenie go do rady szkoły urzędującej w danym roku oraz do Agencji ds. Kształcenia i Szkolenia Zawodowego oraz Kształcenia Dorosłych. Koordynatora ds. samooceny powołuje dyrekcja szkoły. Koordynatorzy wchodzą w skład komisji ds. jakości oraz odpowiadają za kontakty z doradcami Agencji ds. Kształcenia i Szkolenia Zawodowego oraz Kształcenia Dorosłych.

Po przeprowadzeniu przez Agencję kursów szkolenia zawodowego dyrektorzy i koordynatorzy szkół zawodowych uznali, że samoocena stanowi okazję do poprawy jakości działalności edukacyjnej, zarządzania szkołą i współpracy z partnerami. Uznali ponadto, że daje ona możliwość zapewnienia chorwackim szkołom wyraźnej pozycji na szczeblu lokalnym, krajowym i międzynarodowym.

Podczas procesu samooceny koordynatorzy wskazywali na pewne trudności w jego wdrożeniu, głównie na trudności techniczne związane z korzystaniem z narzędzi elektronicznych. Niektórzy wskazywali na ogólny brak wsparcia w procesie samooceny, w tym ze strony komisji ds. jakości. Niektórzy koordynatorzy informowali, że pewnych pracowników szkoły nie da się uczulić na kwestie samooceny lub monitorowania jakości pracy szkoły. Podkreślano również brak informacji zwrotnej ze strony Agencji ds. Kształcenia i Szkolenia Zawodowego oraz Kształcenia Dorosłych na temat jakości przedłożonych sprawozdań, analiz i dowodów.

Chociaż proces samooceny w szkołach zawodowych jest prawnie egzekwowany od roku szkolnego 2012/2013, napotkano na pewne trudności w jego wdrożeniu. Oprócz powodów wskazanych powyżej występują również problemy systemowe związane z niejasną jurysdykcją dwóch instytucji krajowych odpowiedzialnych za monitorowanie samooceny. Krajowe Centrum Zewnętrznej Oceny Edukacji jest odpowiedzialne za monitorowanie jakości pracy we wszystkich instytucjach oświatowych (od przedszkola do szkoły średniej, w tym w szkołach zawodowych). Agencji ds. Kształcenia i Szkolenia Zawodowego oraz Kształcenia Dorosłych podlegają natomiast tylko instytucje VET. Każda z tych instytucji opracowała własną metodykę i różne formy sprawozdań rocznych.

Ministerstwo Nauki, Edukacji i Sportu uruchomiło proces mający na celu rozwiązanie tych problemów zgodnie z nową strategią w dziedzinie edukacji, nauki i technologii, przyjętą w październiku 2014 r. Planuje się ujednolicenie procedur i wzorów samooceny na wszystkich poziomach kształcenia i we wszystkich rodzajach instytucji oświatowych. Wspólne cele obejmują: redukcję niepotrzebnych obciążeń administracyjnych, zapewnianie jakości, okresowe zewnętrzne oceny i monitorowanie samooceny we wszystkich instytucjach oświatowych oraz zapewnienie szkołom możliwości odpowiedniego działania dzięki przekazywanym z wyprzedzeniem informacjom zwrotnym i sugestiom dotyczącym doskonalenia.