WSKAŹNIKI MONITOROWANIA SKUTECZNOŚCI SZKÓŁ

W Portugalii w celu wspierania poprawy jakości wyników uczniów oraz uznawania i nagradzania pracy dobrze wykonanej przez wszystkie szkoły publiczne stosuje się wskaźniki dotyczące wczesnego kończenia nauki i poprawy wyników uczenia się.

Cele TEIP – Programu działań priorytetowych w obszarach edukacyjnych to: poprawa efektów uczenia się i wspieranie jakości ścieżek edukacyjnych, wyeliminowanie zjawiska wczesnego kończenia nauki i absencji; zmniejszenie liczby przypadków braku dyscypliny oraz pogłębienie stosunków pomiędzy szkołami, rodzinami i społecznościami. Zespoły szkół objęte programem zlokalizowane są na obszarach znajdujących się w niekorzystnej sytuacji społeczno-gospodarczej, gdzie przemoc, wczesne kończenie nauki, absencja i praca dzieci są przyczynami niepowodzeń edukacyjnych.

Ministerstwo Edukacji i Nauki stworzyło dwa wskaźniki na szczeblu krajowym w celu wspierania poprawy jakości wyników uczniów oraz uznawania i nagradzania pracy dobrze wykonanej przez wszystkie szkoły publiczne. Wskaźnik skuteczności kształcenia (EFI) służy do oceny zmian zaszłych w ciągu roku w zakresie osiągnięć edukacyjnych uczniów oraz spójności pomiędzy wynikami oceny wewnętrznej i zewnętrznej (w tym przypadku egzaminów krajowych). Poprawę wyników szkolnych mierzy się od daty rozpoczęcia roku szkolnego (w stosunku do poprzedniego roku). Wskaźnik ryzyka wczesnego kończenia nauki (RA) jest oparty na liczbie uczniów – zgłaszanej przez szkoły na koniec każdego roku szkolnego – którzy porzucili naukę, zrezygnowali z zapisu do szkoły lub musieli powtarzać klasę z powodu absencji. Szkoły, którym udaje się zmniejszyć tę liczbę, mogą otrzymać dodatkowe środki na zwalczanie zjawiska wczesnego kończenia nauki. Na przykład aby uzyskać dodatkowe 30 godzin zajęć, szkoła powinna zmniejszyć wskaźnik wczesnego kończenia nauki do poziomu niższego niż 50% wskaźnika ubiegłorocznego.

Oprócz tych działań istnieją inne inicjatywy dostępne dla wszystkich szkół w celu wspierania osiągania przez uczniów sukcesów, np. Program na rzecz większych sukcesów szkolnych (PMSE), mediacje i opieka dydaktyczna oraz poradnictwo i wsparcie psychologiczne w szkołach.

Ponadto od roku szkolnego 2012/13 Generalny Inspektorat Edukacji i Nauki w swojej Ocenie zewnętrznej programu szkół uwzględnia wskaźnik oczekiwanej wartości, pozwalający na porównanie wyników każdej szkoły (i ich zmian) z innymi szkołami o podobnych warunkach. Wskaźnik ten zapewnia pełniejszy ogląd oceny, która dzięki niemu staje się bardziej sprawiedliwa na przykład dla szkół znajdujących się w obszarach defaworyzowanych.

Cele wyznaczone dla każdego zespołu szkół w programie TEIP dotyczą czterech różnych obszarów, których dotyczą wskaźniki: Obszar 1: wyniki egzaminów (ocena krajowa) mierzone za pomocą wskaźnika zdawalności i średniej oceny. Obszar 2: wyniki oceny wewnętrznej mierzone za pomocą wskaźnika zdawalności oraz wskaźnika procentowego uczniów mających pozytywne oceny ze wszystkich przedmiotów. Obszar 3: wczesne kończenie nauki mierzone za pomocą wskaźnika wczesnego kończenia nauki. Obszar 4: brak dyscypliny – wskaźnik mierzący liczbę zgłoszonych przypadków braku dyscypliny przypadających na jednego ucznia. Wszystkie cele oparto na danych zebranych w poprzednich trzech latach, tak aby stworzyć dla każdej szkoły równoważny punkt wyjścia, pozwalający określić możliwe do osiągnięcia i sprawiedliwe cele.

Podsumowując, według opisanych wskaźników zwiększa się liczba zespołów szkół objętych programem TEIP, w których wskaźnik wczesnego kończenia nauki jest niższy od średniej krajowej. W ciągu pierwszych 9 lat w niemal połowie zespołów szkół wskaźnik absencji uległ zmniejszeniu w porównaniu ze średnią sprzed 3 lat. Z kolei liczba przypadków braku dyscypliny przypadających na jednego ucznia spadła w około połowie zespołów szkół. W ponad 20% zespołów szkół wskaźnik zdawalności przyjmuje wartości powyżej średniej krajowej, a 43,3% zespołów szkół zmniejszyło dystans dzielący je od średniej krajowej w zakresie zdawalności ponad połowy krajowych egzaminów.