4. Zaangażowanie rodziców

Edukacja rodzinna to jedno ze skutecznych działań edukacyjnych (SEA) określonych w projekcie badawczym INCLUD-ED – Strategies for inclusion and social cohesion in Europe from education (INCLUD-ED – Strategie na rzecz włączenia społecznego i spójności społecznej w ramach kształcenia w Europie) (Komisja Europejska, VI program ramowy, 2006–2011).

Grupy interaktywne to jedno ze skutecznych działań edukacyjnych (SEA) określonych w projekcie badawczym INCLUD-ED. W ramach projektu INCLUD-ED poddano analizie strategie edukacyjne przyczyniające się do przezwyciężania nierówności i wspierania spójności społecznej oraz strategie powodujące wykluczenie społeczne, skupiając się zwłaszcza na grupach szczególnie wrażliwych i zmarginalizowanych. Grupy interaktywne wykorzystuje się do poprawy poziomu kształcenia dzieci i młodzieży w różnych warunkach. Działanie to polega na łączeniu uczniów klasy w małe, niejednorodne grupy, z których każda wspierana jest przez osobę dorosłą. Każda grupa składa się z czterech lub pięciu uczniów, zróżnicowanych pod względem poziomu umiejętności, płci, kultury, języka i pochodzenia etnicznego. Przykład ten umożliwia zrozumienie, czym są grupy interaktywne i do jakich wyników prowadzą.

Monografia ta zawiera analizę i opis skutecznych działań edukacyjnych; skupiono się w niej zwłaszcza na grupach szczególnie wrażliwych. Przedstawiono w niej konkretne dane ilustrujące sukcesy w nauce, a także informacje o wpływie tych sukcesów na dzieci, nauczycieli i rodziny. Ponadto w monografii poddano analizie związek pomiędzy wynikami edukacyjnymi dzieci i ich włączeniem społecznym lub wykluczeniem z różnych obszarów społeczeństwa. Przedstawiono w niej działania na rzecz osiągania sukcesów określone w projekcie INCLUD-ED, dostarczając w ten sposób zarówno danych porównawczych, jak i solidnego zaplecza teoretycznego i rozwojowego. Przykładami takich działań są grupy interaktywne, wydłużenie czasu nauki, kluby odrabiania prac domowych, biblioteki z zapewnioną opieką dydaktyczną, uczestnictwo rodziny i społeczności w kształceniu, edukacja rodzinna czy spotkania literackie w formie dialogu. Wszystkie te działania określono jako skuteczne działania edukacyjne, co oznacza, że są one efektywne i sprawiedliwe. Ponadto w monografii uwzględniono i omówiono zalecenia dotyczące polityki i praktyki.

Spotkania literackie w formie dialogu (ang. Dialogic Literary Gatherings, DLG) to jedno ze skutecznych działań edukacyjnych (ang. Successful Educational Actions, SEA) określonych w projekcie badawczym INCLUD-ED. DLG wykorzystuje się do poprawy poziomu kształcenia dzieci i młodzieży w różnych warunkach na całym świecie. Są to zajęcia z czytania mające formę dialogu, oparte na dwóch zasadach: lektura książki należącej do klasyki literatury (np. „Romeo i Julia”, „Odyseja”, „Don Kichot”), a następnie dzielenie się uwagami, interpretacjami i refleksjami z zastosowaniem metodologii uczenia się poprzez dialog. W zajęciach mogą brać udział dzieci i członkowie ich rodzin. Przykład ten umożliwia zrozumienie, czym są DLG i do jakich wyników prowadzą.

To improve student success and prevent early school leaving, the Malmaskolan established a Student Health Team, comprised of a school nurse, a special education teacher, the principal, the school counselor, the leisure-time pedagogues, the study and career counselor, a social worker, the school physician and a school psychologist. Since 2005, this Health Team has been the core for the development of teaching at the school, and is a hub for both teaching and school development. They have open meetings thrice weekly where teachers can discuss issues, and where a wide range of potential measures to support students is identified.

Celem sprawozdania na temat nordyckich projektów na rzecz walki ze zjawiskiem wczesnego kończenia nauki jest usprawnienie istniejących inicjatyw i inspirowanie do podejmowania nowych działań na rzecz młodzieży, a także nawiązywanie nowych kontaktów między podmiotami i organizacjami w regionie nordyckim.
Nordycka internetowa baza danych na temat osób przedwcześnie kończących naukę w szkołach średnich II stopnia (The Nordic Web Resource on Dropout from Upper Secondary Education) była projektem zleconym przez Nordycką Radę Ministrów, który latach 2012–2015 prowadziło Nordyckie Centrum Pomocy Społecznej. Celem tego projektu było zebranie dobrych przykładów inicjatyw ukierunkowanych na zwiększenie odsetka młodzieży w regionie nordyckim, która ukończyła szkołę średnią II stopnia.
Na skandynawskim portalu internetowym zaprezentowano szeroki wachlarz projektów przeprowadzonych w krajach nordyckich, które zakończyły się sukcesem. Inicjatywy te zostały ocenione przez podmioty zewnętrzne i wykazały pozytywne rezultaty. Niektóre działania wybrano konkretnie ze względu na ich innowacyjny charakter lub ich wartość jako źródła inspiracji.
Pomimo różnic biurokratycznych i kulturowych między krajami nordyckimi sytuacja młodzieży zagrożonej wczesnym zakończeniem nauki jest uderzająco podobna. Niekiedy większe różnice występują między poszczególnymi gminami i szkołami niż między krajami. Wiedza o skutecznych inicjatywach podejmowanych w krajach nordyckich, może zainspirować i zapewnić narzędzia do usprawnienia działań mających na celu wsparcie wszystkich osób młodych w ukończeniu szkoły średniej II stopnia.
W publikacji tej opisano dziesięć projektów opublikowanych na nordyckim portalu internetowym dotyczącym dobrych praktyk. Niektóre z nich już się zakończyły, inne wciąż trwają. Niektóre działania uwzględniono w codziennej pracy.

Sieć ekspertów zajmujących się aspektami społecznymi kształcenia i szkolenia (ang. Network of Experts on Social Aspects of Education and Training, NESET) publikuje sprawozdania dla decydentów i praktyków zainteresowanych promowaniem równości oraz włączenia społecznego w ramach kształcenia i szkolenia w całej Unii Europejskiej. Dokument ten ma na celu zbadanie strategii w zakresie tworzenia w państwach członkowskich UE ośrodków uczenia się przez całe życie w społecznościach lokalnych. Poddano w nim analizie dowody i badania dotyczące korzyści z ustanawiania takich ośrodków, a także problemy utrudniające ich tworzenie i skuteczne działanie. W sprawozdaniu stwierdzono, że ośrodki uczenia się przez całe życie w społecznościach lokalnych mogą również zapewnić przykłady realizacji szeregu kluczowych celów w zakresie uczenia się przez całe życie, takich jak aktywność obywatelska, spójność społeczna i włączenie społeczne, spełnienie osobiste i społeczne, dialog międzykulturowy oraz możliwości znalezienia zatrudnienia.

Projekt Podnoszenie Osiągnięć Wszystkich Uczniów w Edukacji Włączającej (Raising the Achievement of All Learners in Inclusive Education, RA) miał na celu dostarczenie dowodów skutecznej praktyki w podnoszeniu osiągnięć i rozwijaniu zdolności szkół i społeczności do włączania i wspierania wszystkich uczniów.

„Podręcznik dla romskich mediatorów/asystentów szkolnych”, przygotowany przez Radę Europy, jest skierowany w głównej mierze do wszystkich kategorii pracowników pochodzących ze społeczności romskiej i pracujących na rzecz poprawy warunków nauki szkolnej dzieci romskich. Jego celem jest zapewnienie pracownikom szerokiego wachlarza narzędzi i praktycznych wytycznych, które można dostosowywać do różnych warunków. W podręczniku omówiono sylwetki mediatorów i asystentów szkolnych oraz ich rolę w ułatwianiu relacji pomiędzy szkołą a społecznością romską (społecznościami romskimi), pomiędzy nauczycielami i innymi pracownikami szkół oraz rodzicami dzieci romskich. Treść podręcznika została opracowana w taki sposób, aby pomóc usprawnić pracę romskich mediatorów i asystentów szkolnych oraz ograniczyć skutki wszelkich niepożądanych działań, zapewniając ustrukturyzowane, codzienne aktywności oraz uwypuklając aspekty mediacji, które często nie są wykorzystywane w praktyce.