Aby w odpowiedni sposób zająć się złożonymi kwestiami takimi jak wczesne kończenie nauki, szkoły muszą wyjść poza ramy tymczasowych i odosobnionych środków oraz przyjąć strategiczne „podejście całościowe szkoły” (ang. whole-school approach). W podejściu całościowym szkoły są postrzegane jako współpracujące ze sobą środowiska edukacyjne, w których cała społeczność szkoły (dyrektorzy szkół, nauczyciele i pracownicy niebędący nauczycielami, rodzice i rodziny) oraz zewnętrzne zainteresowane strony ponoszą odpowiedzialność za pomoc wszystkim uczniom w jak najlepszym rozwijaniu ich umiejętności.
Stosując podejście całościowe, wszystkie zainteresowane strony dążą do podniesienia jakości i standardów nauczania i uczenia się. Cel polegający na wsparciu uczniów w maksymalnym wykorzystywaniu ich niepowtarzalnego potencjału jest konsekwentnie i systematycznie propagowany we wszystkich wymiarach życia szkolnego, jakimi są: etos i środowisko; program nauczania; nauczanie, uczenie się i ocena; powiązania ze społecznością i innymi podmiotami zewnętrznymi itd. Wszyscy członkowie społeczności szkolnej podzielają sprzyjającą włączeniu i skoncentrowaną na uczniu wizję kształcenia oraz są zaangażowani w proces doskonalenia szkoły. Zasadnicze znaczenie mają dobre planowanie, monitorowanie i ocena procesów i praktyk szkolnych, jak również skuteczna ocena wyników nauki.
Skuteczne przywództwo i zarządzanie są niezbędne do promowania spójniejszej i w większym stopniu opartej na współpracy kultury i etosu w szkołach, jak również do nawiązywania dobrej współpracy z szerzej pojmowaną społecznością. Kluczową rolę odgrywają dyrektorzy szkół, dlatego też strategie ich wybierania, doskonalenia zawodowego i wsparcia mają ogromne znaczenie. W doskonaleniu zawodowym kandydatów na dyrektorów i czynnych dyrektorów szkół należy skoncentrować się w szczególności na znaczeniu sposobów podejścia opartych na współpracy, jak również na znaczeniu rodzin i społeczności jako zasobów do wykorzystania przez szkoły.
Nawet w silniej scentralizowanych systemach szkolnych ważne jest zapewnienie szkołom wystarczającej elastyczności i autonomii. Pracownicy szkół mają najlepsze możliwości określania i zaspokajania konkretnych potrzeb uczniów, a także określania odpowiednich praktyk pedagogicznych i podejść do realizacji programu nauczania.
Przykład podejścia całościowego szkoły: Irlandia
Departament Kształcenia i Umiejętności w Irlandii promuje podejście całościowe w ramach szeregu inicjatyw mających na celu opracowanie kultury organizacyjnej w oparciu o wspólne wartości i wizje, stworzenie interdyscyplinarnego podejścia do wspierania potrzeb uczniów oraz zwiększenie zaangażowania zainteresowanych stron z sektora szkolnictwa w analizy zbiorowe i indywidualne. Wymienione inicjatywy są w większości przypadków opracowywane i wdrażane w ramach partnerstwa z innymi sektorami rządowymi oraz we współpracy z najważniejszymi zainteresowanymi stronami.
Umiejętność czytania i pisania oraz umiejętność rozumowania matematycznego: krajowa strategia na rzecz umiejętności czytania i pisania i umiejętności rozumowania matematycznego
Nękanie: procedury walki z nękaniem w szkole
Zachowanie: wytyczne dotyczące kodeksów zachowania
Dobrostan osób w wieku 0–24 lat: krajowe ramy polityki „Lepsze wyniki, lepsza przyszłość”
Włączenie społeczne: inicjatywa na rzecz zapewniania równości szans
Więcej informacji:
Komisja Europejska, A Whole-School Approach to Tackling Early School Leaving: Policy Messages, Komisja Europejska, Bruksela, 2015 r.
Angielska Agencja ds. Zdrowia Publicznego i Koalicja na rzecz Zdrowia Psychicznego Dzieci i Młodzieży, Promoting children and young people’s emotional health and wellbeing: A whole school and college approach, PHE Publications, Zjednoczone Królestwo, 2015 r.
Dodatkowa literatura:
OECD, Improving School Leadership, t. I: Policy and Practice, OECD, Paryż, 2008 r.
OECD, Improving School Leadership: The Toolkit, OECD, Paryż, 2008 r.
SYNEVA – Quality Assurance through Synergy of Internal and External Evaluation of Schools