Nauczanie STEAM: projekty europejskie łączące naukę i sztukę

Carl Jung, który wprowadził archetyp artysty-naukowca, czy Albert Einstein sprowadzający naukę i sztukę do jednego doświadczenia, jakim jest tajemnica, to echa od dawna funkcjonującego poglądu, że te dwie dziedziny są naturalnie ze sobą powiązane. Stąd też litera A, pochodząca od angielskiego słowa Arts (sztuka), zasiadła sobie radośnie w środku akronimu STEM (utworzonego od ang. słów Science, Technology, Engineering i Mathematics (nauka, technologia, inżynieria i matematyka), stając się w ten sposób STEAM: nowoczesnym, interdyscyplinarnym podejściem do badań i innowacji, które obecnie coraz częściej włączane jest do kształcenia w szkole. Przedstawione niżej projekty przedstawiają niektóre z zalet tego podejścia!

Innowacja rozpoczyna się od działania! STEAM

Rośnie zapotrzebowanie na umiejętności w zakresie STEM i oczekuje się, że do 2025 r. będzie ono wciąż rosło: tak wygląda rzeczywistość, którą nauczyciele w szkołach oraz szkolne programy nauczania będą musiały zacząć uwzględniać. Projekt Innovation starts with action! STEAM przygotowuje do tej przyszłości, przyjmując trzy nowe podejścia ukierunkowane na podniesienie motywacji uczniów oraz zwiększenie ich udziału w lekcji.

1. Zajęcia muzealne poświęcone sztuce
2. Wykorzystanie robotów Lego
3. Włączenie wszystkich tych form aktywnosci na przedmiotach STEAM

Podejścia te najbardziej sprawdzają się w przypadku uczniów szkół podstawowych, którzy muszą nabyć podstawowe umiejętności w zakresie STEAM. Nauczyciele wykorzystali także ten projekt w celu własnego doskonalenia zawodowego, na przykład poprzez udział w kursie online na początku realizacji projektu.

Rezultaty projektu będą udostępniane na platformach internetowych, w ulotkach informacyjnych, podczas spotkań kadry nauczycielskiej, wystaw otwartych oraz, oczywiście, na stronie projektu, gdzie w chwili obecnej już znajduje się obszerna kolekcja materiałów wideo. Można zobaczyć, na przykład, wideo ze spotkania w Belfaście:

Wideo poświęcone programowi do programowania Scratch:

Wideo na temat robotyki:

Projekt rozpoczął się w 2016 r. i będzie trwał do 2018 r. Uczestniczy w nim siedem krajów  – Turcja (koordynator projektu), Włochy, Była Jugosławiańska Republika Macedonii, Portugalia, Rumunia, Hiszpania oraz Wielka Brytania. Inicjatywa finansowana jest ze środków programu Erasmus+.

DLAB: nabywanie kompetencji cyfrowych ponad granicami

Technologie cyfrowe ze względu na swój charakter stawiają wyzwania granicom - czy to fizycznym (tradycyjne przestrzenie klas szkolnych) czy koncepcyjnym (przedmioty w programie nauczania). Celem projektu DLAB jest uzyskanie takich klas, które nie będą ograniczone i jednoczesnie będą miały charakter interdyscyplinarny. Aby ten cel osiągnąć, w ramach projektu zostaną głębione trzy tematy nawiązujące do uczenia się ponad granicami - jeden temat w każdym roku projektu: Technologie na zewnątrz, od STEM do STEAM oraz Nauczanie CLIL wspomagane technologiami (zintegrowane kształcenie językowo-przedmiotowe).

Rok 2018 poświęcony jest podejściu STEAM. W sekcji zasobów już znajduje się wiele materiałów na ten temat. Dzieci mogą, na przykład, zapoznać się ze sztuką Leonardo da Vinci oraz jego projektami z zakresu inżynierii i mechaniki zanim rozpoczną własne działania, mogą również zbudować jajowego astronautę i sprawdzić, czy ich przestrzeń dostępna w kapsule oferuje wystarczającą ochronę; mogą zaprojektować własne panele słoneczne lub mosty; mogą też stworzyć CD przypominające złoty dysk wysłany przez NASA w przestrzeń kosmiczną.

W ramach projektu uruchomiono ostatnio bezpłatny masowy kurs online zatytułowany STEM to STEAM.

W dłuższej perspektywie czasowej projekt DLAB ma na celu zapewnić trwałość, wzbogacić kompetencje partnerów, promować współpracę międzynarodową - nawet pomiędzy określonymi sektorami - oraz nawiązać aktywną współpracę z instytucjami kulturalnymi oraz małymi i średnimi przedsiębiorstwami.

Projekt ten to trwające trzy lata partnerstwo strategiczne (2016-2019), w którym uczestniczą cztery kraje – Dania (koordynator projektu), Belgia, Norwegia oraz Wielka Brytania. Projekt finansowany jest ze środków programu Erasmus+.

FIND: przyszli innowatorzy, nowe odkrycia

Pełna wersja tytułu tego projektu FIND, Future Innovators, New Discoveries, (FIND: przyszli innowatorzy, nowe odkrycia) pokazuje podwójną naturę tego projektu: dotyka on zarówno kwestii tożsamości praktyków podejścia STEM oraz ich działalności. Projekt ma na celu:

1. Eliminowanie nierówności wynikających z płci 
2. Opracowanie innowacyjnych metod nauczania w zakresie przedmiotów STEAM oraz upewnienie się, że nauczyciele potrafią pewnie z nich korzystać
3. Opracowanie metod, które pozwolą w najlepszym stopniu wykorzystać najnowsze technologie

Potrzeba interwencji w kwestii nierówności wynikających z płci wynikła podczas pierwszego zadania realizowanego w ramach tego projektu - „Wybierz naukowca” - podczas którego uczniowie w przeważającej większości wybierali naukowca płci męskiej. Kolejne zadania miały na celu przepracowanie tego uprzedzenia; w tym celu przygotowano quiz zatytułowany Jaki zawód pozwiązany ze STEAM pasowałby do mnie? lub wywiady z ludźmi, którzy wybrali kariery związane ze STEM, gdzie rozmówcami były kobiety bedące naukowcami.

Inne spotkania szkoleniowe koncentrowały się na nowoczesnych metodach nauczania, a jeden z partnerów stworzył aboratorium naukowe. Uczniowie mieli także wiele okazji do łączenia technologii i sztuki : kodując w Scratchu, rysując fraktale lub, na przykład, próbując swoich sił w robotyce.

FIND to trwające trzy lata partnerstwo strategiczne (2016-2019) realizowane przez Grecję, Włochy, Maltę, Norwegię, Polskę i Wielką Brytanię. Projekt finansowany jest ze środków programu Erasmus+.

Aby dowiedzieć się więcej o bieżących lub zrealizowanych projektach edukacyjnych finansowanych ze środków unijnych przejdź do Platformy Rezultatów Programu Erasmus+.