Jak zapewnić wczesną edukację i opiekę dla dzieci uchodźców z Ukrainy

Image: Adobe Stock/ Виктория Котлярчук

Wśród nowo przybyłych uchodźców z Ukrainy jest wiele małych dzieci. Jak możemy je przyjąć w ośrodkach wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem (ECEC) w całej Europie?

Wskazówki dotyczące zapewniania dzieciom uchodźców wczesnej edukacji i opieki

Unia Europejska zgodziła się, że dzieci ukraińskie, które korzystają z tymczasowej ochrony, powinny mieć dostęp do wczesnej edukacji i opieki na takich samych warunkach jak obywatele UE. W zaleceniu Rady z 2019 r. w sprawie wysokiej jakości systemów wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem zwrócono uwagę na ubóstwo, stres fizyczny i emocjonalny oraz brak znajomości języka jako potencjalne przeszkody, na które mogą natrafić dzieci uchodźców. 

Migration Policy Institute zaleca, aby:

  • kraje zidentyfikowały przeszkody, które sprawiają, że rodziny uchodźców mają mniejsze szanse na zapisanie swoich dzieci do placówek wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem;
  • dzieci uchodźców uczęszczały do placówek wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem razem ze swoimi miejscowymi rówieśnikami, w klasach mieszanych.

Może to jednak stanowić wyzwanie w krajach, w których placówki wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem zmagają się z brakiem wolnych miejsc oraz pracowników. W tym kontekście władze krajowe i lokalne mogą rozważyć zapewnienie bardziej elastycznych i nieformalnych form edukacji i opieki poprzez centra zabaw w ośrodkach recepcyjnych, domach kultury, lokalnych stowarzyszeniach itp.

Zestaw narzędzi do włączającej wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem zawiera praktyczne przykłady wysokiej jakości programów wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem dla uchodźców, takich jak prenatalna, postnatalna i profilaktyczna opieka zdrowotna, wsparcie dla rodziców i wizyty domowe oraz bezpłatny dostęp do wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem.

Rozwijanie kompetencji zawodowych do pracy z dziećmi i rodzinami uchodźców

Większość krajów europejskich udostępnia pracownikom placówek wczesnej edukacji i opieki nad dzieckiem zasoby internetowe, które pomagają im zrozumieć traumę, rozmawiać z dziećmi o wojnie, wspierać zrozumienie kulturowe i wielojęzyczność oraz prowadzić konkretne działania.

Europejskie stowarzyszenia gromadzą także materiały mające na celu wsparcie osób zajmujących się wczesną edukacją i opieką nad dzieckiem, takie jak ta kompilacja przygotowana przez ISSA.

Znaleziono także wiele kreatywnych rozwiązań, które pozwalają pokonać początkowe bariery językowe, np. współpraca z ambasadami i stowarzyszeniami w celu znalezienia ukraińsko- i rosyjskojęzycznych wolontariuszy, korzystanie z narzędzi i usług tłumaczeniowych, takich jak bezpłatna austriacka usługa tłumaczenia wideo, czy promowanie dostępu do książek dla dzieci w języku ukraińskim, wzorując się na Bibliotece Narodowej Szwecji

Materiały:

https://www.schooleducationgateway.eu/pl/pub/resources/publications/inclusion-of-young-refugees-.htm

https://nesetweb.eu/wp-content/uploads/2019/06/Continuity-of-learning-for-newly-arrived-refugee-children-in-Europe.pdf

https://op.europa.eu/pl/publication-detail/-/publication/4c526047-6f3c-11eb-aeb5-01aa75ed71a1/language-en/format-PDF/source-search

https://op.europa.eu/pl/publication-detail/-/publication/fd227cc1-ddac-11e9-9c4e-01aa75ed71a1/language-en/format-PDF/source-105534509