5.1. Multidisciplinaire teams

De Plus-klas in Portugal biedt extra ondersteuning aan bepaalde groepen leerlingen met vergelijkbare vaardigheden. De maatregel is gericht op specifieke schooljaren naargelang de behoeften van leerlingen in de 1e, 2e en 3e cyclus van het basis- en secundair onderwijs. Het bestaat uit de Plus-klas en het Phoenix-project, dat zijn organisatiemodellen voor klassen waarmee beoogd wordt alle leerlingen te ondersteunen bij hun leerproces.

De belangrijkste doelen van de Helpdesk voor leerlingen en gezinnen in Portugal zijn het voorkomen van voortijdig schoolverlaten, ongeoorloofde afwezigheid en een gebrek aan discipline, en het bevorderen van de insluiting van leerlingen en hun gezinnen om hun opleiding succesvol af te maken. De betrokkenheid van gezinnen bij het leertraject van hun kinderen speelt in dit proces een sleutelrol.

„De ervaring in Ierland maakt duidelijk dat onderwijsinitiatieven die uitgaan van scholen het onderwijsniveau van de betrokken volwassenen kunnen verhogen en een algemeen gevoel van zelfvertrouwen teweeg kunnen brengen in de lokale gemeenschap. De betrokkenheid van ouders, vooral in sociaal-economisch achtergestelde gebieden, is niet alleen gunstig voor de kinderen en de school; het is een cruciaal aspect van een leven lang leren.” (Parents as Partners in Schooling, OESO 1997)

Finland heeft innovatieve lesmethoden en -procedures ontwikkeld om schooluitval te verminderen. Deze methoden en procedures komen tegemoet aan de individuele behoeften van leerlingen door middel van op activiteiten gebaseerd onderwijs, onderwijs in kleine groepen, werkplekleren en verschillende leeromgevingen.

To improve student success and prevent early school leaving, the Malmaskolan established a Student Health Team, comprised of a school nurse, a special education teacher, the principal, the school counselor, the leisure-time pedagogues, the study and career counselor, a social worker, the school physician and a school psychologist. Since 2005, this Health Team has been the core for the development of teaching at the school, and is a hub for both teaching and school development. They have open meetings thrice weekly where teachers can discuss issues, and where a wide range of potential measures to support students is identified.

Het masterprogramma "Omgaan met diversiteit in het onderwijs" is bedoeld voor pedagogen met een bachelorgraad en mensen die in het onderwijs werkzaam zijn (pedagogen en bestuurders van (kleuter)scholen, beroepsopleidingen en universiteiten) die hun interculturele vaardigheden willen verbeteren. Met het programma wordt beoogd een interdisciplinair systeem van kennis, vaardigheden en geïntegreerde sociaalpedagogische, psychologische en bijzondere pedagogische vaardigheden te ontwikkelen om diversiteit te integreren in het onderwijs. Het programma bestaat inhoudelijk uit twee hoofddelen: Deel A: Verplichte modules (met inbegrip van de onderzoeks-/masterscriptie), met onder meer de vakken: "internationaal en vergelijkend kader van de omgang met diversiteit in het onderwijs"; "Educatieve tegemoetkoming aan bijzondere behoeften die voortvloeien uit culturele diversiteit’; "Management en programma’s voor de omgang met diversiteit in het onderwijs", enzovoort; Deel B: Facultatieve vakken, waaronder: "Onderzoeksmethoden voor de omgang met diversiteit in het onderwijs"; "Integratie en re-integratie in de arbeidsmarkt van mensen met verschillende bijzondere behoeften". Het programma is opgezet in de vorm van e-studies met wekelijkse bijeenkomsten met docenten, hetzij persoonlijk, hetzij via Skype.

De Mobiele Ploegen zijn opgezet om scholen te helpen bij het aanpakken van een aantal factoren die tot voortijdig schoolverlaten kunnen leiden. De diensten van de Mobiele Ploegen worden aangevraagd door het schoolbestuur in, onder andere, de volgende gevallen: schoolverzuim en -uitval; gedragsproblemen; conflicten tussen volwassenen; opleiding van onderwijzend personeel; steun voor leerlingen, personeelsleden en schoolhoofden. Bij complexere situaties kan de Mobiele Ploeg besluiten de zaak door te verwijzen naar geschiktere diensten.

In dit document wordt onderzocht in hoeverre multi- en interdisciplinaire teams een belangrijke rol zouden kunnen spelen bij de preventie van voortijdig schoolverlaten. Bij het ontwikkelen van een strategie voor dergelijke multi- en interdisciplinaire teams ligt de nadruk vooral op de noodzakelijke voorwaarden die de effectiviteit van dergelijke teams ondersteunen, in plaats van dat er bij voorbaat vanuit wordt gegaan dat de teams wel effectief zullen zijn. In het verslag wordt de nadruk gelegd op de noodzaak om de teams een sterke strategische sturing te geven bij belangrijke kwesties op het gebied waarvan zij actief zullen zijn, zoals de ondersteuning van de geestelijke gezondheid, alternatieven voor schorsing, het bereiken van gemarginaliseerde gezinnen, conflictoplossing voor leerkrachten en diversiteitstrainingsvaardigheden, vaardigheden ter preventie van pesten, bevordering van een positief schoolklimaat, betrokkenheid bij opvoedingsvaardigheden, focus op de taalontwikkeling van kinderen enz.

Het netwerk uitvalpreventie levert een scala aan diensten en expertise. Elk project is uniek, richt zich op specifieke doelgroepen en werft zijn eigen fondsen. De nadruk ligt op het voorkomen van voortijdig schoolverlaten en de re-integratie van leerlingen die zijn afgehaakt. Het Centraal Meldpunt biedt ondersteuning aan leerlingen en scholen. Leerlingen die vaak afwezig zijn, worden doorverwezen naar het Centrum voor Leerlingenbegeleiding, dat verbonden is aan het scholennetwerk waarvan de school deel uitmaakt. Waar nodig roept het Centrum voor Leerlingenbegeleiding de hulp in van het Centraal Meldpunt. Via het netwerk van verschillende organisaties kan het Meldpunt risicoleerlingen of leerlingen die zijn afgehaakt op maat gesneden ondersteunende maatregelen en activiteiten aanbieden.