4.1. Communicatie en informatie

AFEV is een Franse organisatie die initiatieven ontplooit waarin ouders met een kansarme sociaal-economische achtergrond centraal staan. Het is een non-profitorganisatie die ouders in kansarme stedelijke gebieden ondersteunt bij de opvoeding. AFEV heeft in heel Frankrijk een netwerk opgezet van 8 000 studenten die zich als vrijwilliger inzetten om ouders tijdelijk privéles geven.

Dit rapport is bedoeld als informatiebron en leidraad voor de strategische planning op de korte en middellange termijn van de 10 gemeenten die deelnemen aan het PREVENT-project in het kader van het kennisuitwisselingsprogramma Urbact en van alle andere gemeenten, lokale overheden en scholen in heel Europa. Hierbij gaat het om de betrokkenheid van ouders bij het onderwijs om voortijdig schoolverlaten te voorkomen. Dit overzicht is gebaseerd op een analyse van documenten van de Europese Commissie en de Raad over voortijdig schoolverlaten en sociale inclusie, en op een dialoog met en een voortdurende raadpleging van de 10 gemeenten die betrokken zijn bij het PREVENT-project van Urbact. Ook internationaal onderzoek dat relevant is voor dit onderwerp is erin meegenomen. PREVENT wordt gefinancierd door het Urbact-programma van de EU.

Het door Erasmus+ gefinancierde project AVIOR was gericht op het verbeteren van de basale gecijferdheid en geletterdheid van migrantenkinderen en het verkleinen van de prestatiekloof tussen leerlingen zonder en met migrantenachtergrond, door gebruik te maken van tweetalige materialen, het verbeteren van de professionele competentie van leerkrachten en het stimuleren van de betrokkenheid van migrantenouders. AVIOR liep van december 2016 tot augustus 2019.

Het lijdt geen twijfel dat medische, psychologische, sociale, educatieve en juridische interventies in bepaalde gevallen van spijbelen en voortijdig schoolverlaten nodig zijn, maar onderzoek wijst duidelijk uit dat ook school- en onderwijzend personeel in alle gevallen een beslissende rol kunnen spelen. Dit document bevat een checklist voor de zelfevaluatie van scholen en 59 gedetailleerde aanbevelingen voor het verbeteren van de aanwezigheid en betrokkenheid van leerlingen en de schoolcultuur, evenals voorstellen voor afspraken over het gedrag en voorbeelden van vragenlijsten voor leerkrachten en ouders. De aanbevolen maatregelen zijn in de eerste plaats gericht op leerkrachten, schooldirecteuren en ouders. Het document is vertaald uit de handleiding van Nairz-Wirth, Feldmann, Diexer (2012): "Handlungsempfehlungen für Lehrende, Schulleitung und Eltern zur erfolgreichen Prävention von Schulabsentismus und Schulabbruch".

In Antwerpen, België, kunnen leerkrachten in opleiding zich aanmelden als vrijwilliger bij ngo De Schoolbrug om deel te nemen aan het Leertrein-initiatief. Dit initiatief biedt enerzijds leerkrachten in opleiding de kans ervaring op te doen in het omgaan met ouders met een migranten- en/of kansarme achtergrond, en anderzijds ouders de kans om vaardigheden te verwerven waarmee zij hun kinderen kunnen ondersteunen bij het leren. De studenten werken één keer per week gedurende 1-1,5 uur met de ouders en coachen hen. Deze steun wordt op maat aangeboden, afhankelijk van de behoeften van de ouder en aangepast aan het lesmateriaal of het huiswerk. De studenten worden in hun leerproces tot toekomstige leerkracht of maatschappelijk werker ook gecoacht door de onderwijswelzijnswerker van De Schoolbrug, aangezien ze in beide rollen zullen samenwerken met ouders van schoolkinderen.

De Plus-klas in Portugal biedt extra ondersteuning aan bepaalde groepen leerlingen met vergelijkbare vaardigheden. De maatregel is gericht op specifieke schooljaren naargelang de behoeften van leerlingen in de 1e, 2e en 3e cyclus van het basis- en secundair onderwijs. Het bestaat uit de Plus-klas en het Phoenix-project, dat zijn organisatiemodellen voor klassen waarmee beoogd wordt alle leerlingen te ondersteunen bij hun leerproces.

Het programma ‘De Schooltas van de Ouders’ (La Mallette des parents) loopt sinds 2008 en heeft tot doel ouders meer te betrekken bij het onderwijs van hun kinderen. Het wordt uitgevoerd door de Académie de Creteil, onder rechtstreeks gezag van het Franse Ministerie van Onderwijs, en loopt momenteel op 80 scholen in Frankrijk.

Fuoriclasse (Italië) is een geïntegreerd interventiemodel tegen voortijdig schoolverlaten, gericht op leerlingen, leerkrachten en gezinnen. Het biedt activiteiten ter ondersteuning van de motivatie om te studeren en leren, om te zorgen voor volledige uitoefening van het recht op onderwijs, zoals vastgelegd in het VN-verdrag inzake de rechten van het kind.

NESET, het netwerk van deskundigen op het gebied van sociale aspecten van onderwijs en opleiding, publiceert rapporten voor beleidsmakers en mensen uit de praktijk die overal in de Europese Unie gelijkheid en inclusie in onderwijs en opleiding willen bevorderen. In dit document worden strategieën onderzocht om gemeenschapscentra voor een leven lang leren op te richten in de lidstaten van de EU. Er wordt gekeken naar bewijsmateriaal en onderzoek over de voordelen en pluspunten van dergelijke centra, maar ook naar de obstakels en problemen die een belemmering vormen voor zowel de oprichting van deze centra als de effectiviteit ervan. De conclusie van het rapport luidt dat gemeenschapscentra voor een leven lang leren zowel concreet gestalte kunnen geven aan verschillende belangrijke doelstellingen op het gebied van een leven lang leren, zoals actief burgerschap, sociale cohesie/inclusie, persoonlijke en maatschappelijke vervulling en interculturele dialoog, als aan loopbaantrajecten.