3.9. Gerichte ondersteuning: migranten, Roma
Kinderen uit sociaaleconomisch achtergestelde achtergronden zijn oververtegenwoordigd in de groep die slecht presteert op school en lopen het grootste risico op voortijdig schoolverlaten (VSV). Ook andere sociaal-culturele factoren zoals taalbarrières, discriminatie of een laag cultureel kapitaal kunnen aan de basis liggen van slecht presteren. De voornaamste groepen die vaak cultureel gemarginaliseerd worden binnen het onderwijssysteem zijn migranten- en Romakinderen.
Hoewel gegevens over in het buitenland geboren leerlingen met de nodige voorzichtigheid moeten worden geïnterpreteerd, omdat ze schaars zijn, lopen kinderen die in het buitenland geboren zijn gemiddeld dubbel zoveel kans om het onderwijs- en opleidingssysteem voortijdig te verlaten in vergelijking met in eigen land geboren kinderen. De sociaaleconomische status is de oorzaak van een groot deel van deze achterstand, maar ook kwesties die specifiek in verband worden gebracht met migratie spelen een rol, zoals taalbarrières en de aanpassing aan een nieuwe context. Kinderen die zijn aangekomen tegen het einde van hun leerplicht of in het midden van hun schoolloopbaan hebben de meeste aandacht nodig.
Shutterstock.com
Hoewel vergelijkende gegevens schaars zijn, blijkt uit de beschikbare gegevens ook dat bij leerlingen met een Roma-achtergrond de kans groter is dat ze de school verlaten voordat ze hun hoger middelbaar hebben afgemaakt.
Terwijl de onderwijsbehoeften van deze groepen misschien verschillend en zeer contextspecifiek zijn, noopt het hogere risico op slecht presteren en VSV waarmee ze kampen, tot een continue en gerichte ondersteuning. Er wordt een mix van ondersteunende maatregelen aanbevolen die moet worden gecombineerd en aangepast aan de specifieke behoeften van de populatie waarvoor ze bedoeld zijn. Deze maatregelen moeten de volgende zaken omvatten:
- Academische ondersteuning: initiële evaluatie van de onderwijsachtergrond, geschikte plaatsing in klassen, monitoringsysteem, overgangsmechanismen tussen onthaal- en reguliere klassen en onderwijsniveaus, enz.
- Sociale en emotionele ondersteuning, bijv.: om problemen en uitdagingen met betrekking tot hun migratie- of integratie-ervaring of andere individuele problemen te overwinnen.
- Betrokkenheid van de ouders en de gemeenschap: de participatie van de ouders aanmoedigen via tutoren voor thuisonderwijs en partnerschappen, goede werkwijzen bij de integratie van migranten delen tussen scholen, en verstrekken van gedetailleerde informatie over het schoolsysteem en leeropportuniteiten.
- Intercultureel onderwijs: Een positieve schoolomgeving en het vergemakkelijken van communicatie tussen de leerlingen via tweetalige coördinatoren en adviseurs.
Voor leerlingen met een migratieachtergrond zal ook een specifieke taalondersteuning nodig zijn (zie hoofdstuk 3.8 gerichte ondersteuning – Taal).
Dergelijke gerichte maatregelen zullen echter alleen doeltreffend werken in inclusieve en allesomvattende onderwijssystemen die alle leerlingen gelijke kansen bieden om zich binnen het reguliere onderwijs te ontplooien. Dergelijke maatregelen moeten deel uitmaken van een holistisch en continu ondersteuningskader, waarbij familie en gemeenschap, verscheidene plaatselijke openbare diensten en buurtorganisaties betrokken zijn en vanaf de vroege kindertijd wordt gebouwd aan vertrouwen, emotionele banden en motivatie voor onderwijs.
Culturele (diversiteits)bemiddelaars worden vaak aangesteld om banden te smeden tussen de school en hun eigen migranten- of Romagemeenschappen en om vertrouwen, begrip en een hechtere relatie op te bouwen tussen de school en de families van de leerlingen. Dit helpt om leerlingen bij hun onderwijs te betrekken en te zorgen voor voldoende ondersteuning van de ouders, de school en andere plaatselijke diensten.
Meer informatie vindt u hier:
Europese Commissie, Onderwijs- en opleidingsmonitor (Education and Training Monitor)
Europese Commissie, 2013, Onderzoek naar onderwijsondersteuning voor pas gearriveerde migrantenkinderen (Study on educational support for newly arrived migrant children) 2013,
Europees beleidsnetwerk over het onderwijs van kinderen en jonge mensen met een migratieachtergrond (European Policy Network on the education of children and young people with a migrant background)- SIRIUS
SIRIUS, 2015, Het risico dat jeugd met een migratieachtergrond in Europa de school voortijdig verlaat, verkleinen (Reducing the risk that youth with a migrant background in Europe will leave school early), Beleidsdocument
OESO, 2010, De kloof voor studenten met een immigratieachtergrond dichten, beleid, praktijk en prestaties (Closing the Gap voor Immigrant Students: Policies, Practice en Performance)
Bureau voor de grondrechten van de EU (EU Agency for Fundamental Rights –FRA), 2014, Enquête over de Roma – Data in focus. Onderwijs: de situatie van de Roma in 11 EU-lidstaten (Roma survey – Data in focus. Education: the situation of Roma in 11 EU Member States)
Meer weergeven