2.2. Leerkrachten en hun band met leerlingen en ouders
Een ondersteunende langdurige band tussen de leerkracht en de leerling is cruciaal om de betrokkenheid bij de school en de schoolresultaten van de leerling te verbeteren. Positieve banden met de leerlingen verhogen tevens de tevredenheid van leerkrachten over hun werk. Een respectvolle vertrouwensband in een geest van samenwerking tussen de leerkracht en de leerlingen, hun ouders en de ruimere gemeenschap is ook van invloed op positieve leerresultaten.
Shutterstock.com
Essentiële elementen voor dergelijke banden zijn:
- hoge verwachtingen stellen aan wat alle leerlingen moeten bereiken;
- een warme, inclusieve klasomgeving en een cultuur van vertrouwen opbouwen en onderhouden;
- onderwijsachterstand begrijpen: aanvaarden dat sommige leerlingen misschien afkomstig zijn uit een gezin met een sociale achtergrond die niet bevorderlijk is voor het leerproces en eventueel bijkomende ondersteuning nodig hebben;
- houding en communicatieve vaardigheden van de leerkrachten: leerkrachten moeten zich ervan bewust zijn dat hun houding, verwachtingen en taal een aanzienlijke impact en invloed kunnen hebben op leerlingen. Communicatieve vaardigheden zijn ook nodig om doeltreffend met de ouders, met ander schoolpersoneel en met professionals van buiten de school te werken. Alle communicatie met de ouders moet begrijpelijk (bijvoorbeeld door minder bekende terminologie te vermijden) en uitnodigend zijn voor mensen die niet vertrouwd zijn met het systeem;
- de belangrijke rol erkennen die ouders en andere volwassenen en medeleerlingen spelen met wie leerlingen het meest in contact komen: leerkrachten moeten de rol erkennen die belangrijke personen in het leven van de leerlingen spelen in het leerproces en profiteren van de voordelen van hun betrokkenheid;
- zich bewust zijn van de diversiteit in klassen: scholen moeten de verschillen van zowel hun personeel als de leerlingen actief koesteren. Leerkrachten moeten hun kennis, competenties en vaardigheden ontwikkelen in verband met hun begrip van diversiteit in al haar verschijningsvormen: intercultureel onderwijs, meertaligheid en het lesgeven aan tweedetaalverwervers moeten in de initiële lerarenopleiding zijn ingebed en via permanente beroepsontwikkeling worden versterkt (nascholing, onderwijsmobiliteitsprogramma's, workshops, conferenties);
- een schoolcultuur waarin de stem van de leerlingen ernstig wordt genomen en hun meningen in aanmerking worden genomen in de processen met betrekking tot de ontwikkeling van de school.
Meer informatie:
Urbact-project "PREVENT - Involving parents in the prevention of early school leaving"
Bryk, A., Schneider, B., "Trust in Schools: A Core Resource for School Reform", Creating Caring Schools, Vol. 60, nr. 6, 2003, blz. 40-45
Day, L., Mozuraityte, N., Redgrave, K., McCoshan, A., Preventing early school leaving in Europe: Lessons learned from second chance education, Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg, 2013
Day, L., Percy-Smith, B., Ruxton, S., McKenna, K., Redgrave, K., Ronicle, J., Young, T., Evaluation of legislation, policy and practice of child participation in the EU: onderzoekssamenvatting, Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg, 2015
Downes, P., "Developing a Framework and Agenda for Students' Voices in the School System across Europe: From Diametric to Concentric Relational Spaces for Early School Leaving Prevention", European Journal of Education, Vol. 48, nr. 3, 2013, blz. 346-362. doi./10.1111/ejed.12035
Downes, P., Towards a Differentiated, Holistic and Systemic Approach to Parental Involvement in Europe for Early School Leaving Prevention, Europese Unie, Europees Fonds voor regionale ontwikkeling, Urbact-programma, Parijs, 2014
Downes, P., "Prevention of early school leaving through teacher education: Some European Perspectives", in Rabensteiner, P., en Rabensteiner, G. (eds.), Internationalisation in Teacher Education, Duitsland, 2014, blz. 17-31.
Raad van de Europese Unie, Conclusies van de Raad inzake het terugdringen van voortijdig schoolverlaten en het bevorderen van goede schoolresultaten, Raad van de Europese Unie, Brussel, 2015
Europese Commissie, "Reducing early school leaving: Key messages and policy support", eindverslag van de thematische werkgroep over voortijdig schoolverlaten, Europese Commissie, Brussel, 2013
Europese Commissie, Study on educational support for newly arrived migrant children, Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg, 2013
Europese Commissie, Supporting teacher competence development for better learning outcomes, Europese Commissie, Brussel, 2013
Europese Commissie, Language teaching and learning in multilingual classrooms, Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg, 2015
Europese Commissie/EACEA/Eurydice, The Teaching Profession in Europe: Practices, Perceptions and Policies, Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg, 2015
Europese Commissie, Schoolbeleid: Een schoolbrede aanpak van voortijdig schoolverlaten, Onderwijs & opleiding 2020, Europese Commissie, Brussel, 2015
Europese Commissie, Strengthening teaching in Europe: New evidence from teachers compiled by Eurydice and CRELL, Europese Commissie, Brussel, 2015
Fernández-Batanero, J., "Strategies for inclusion in the face of social exclusion: Case study in Andalusia (Spain)", European Journal of Special Needs Education, Vol. 29, nr. 3, 2014, blz. 415-428. doi:10.1080/08856257.2014.906978
IBE-Unesco, Reaching Out to All Learners: A Resource Pack for Supporting Inclusive Education, Training Tools for Curriculum Development, Internationaal Onderwijsbureau, Genève, 2016
Isac, M., Araújo, L., Dinis da Costa, P., Soto Calvo, E., Albergaria-Almeida, P., Teaching practices in primary and secondary schools in Europe: Insights from large-scale assessments in education, Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg, 2015
Nairz-Wirth, E., Feldmann, K., Diexer, B., Handlungsempfehlungen für Lehrende, Schulleitung und Eltern zur erfolgreichen Prävention von Schulabsentismus und Schulabbruch. Aufbruch zu einer neuen Schulkultur, Wirtschaftsuniversität Wien. Wenen, 2012
Nouwen, W., Clycq, N., Braspenningx, M., en Timmerman, C., Cross-case Analyses of School-based Prevention and Intervention Measures, projectdocument 6, RESL.eu-project, Centrum voor Migratie en Interculturele Studies, Universiteit Antwerpen, 2016
Sachs, J., "Teacher professionalism: why are we still talking about it?". Teachers and Teaching, Vol. 22, nr. 4, 2015, blz. 413-425. doi:10.1080/13540602.2015.1082732
Stéger, C., "Review and Analysis of the EU Teacher-related Policies and Activities". European Journal of Education, Vol. 49, nr. 3, 2014, blz. 332-347. doi:10.1111/ejed.12089
