Achtergrond bij de Europese toolkit voor scholen
De Europese toolkit voor scholen is het resultaat van de werkzaamheden op EU-niveau sinds 2011 in verband met voortijdig schoolverlaten. Voortijdige schoolverlaters worden omschreven als jongeren die hun onderwijs en opleiding stopzetten na ten hoogste het lager secundair onderwijs te hebben gevolgd, en die niet langer onderwijs en opleiding genieten. Uit onderzoeksstatistieken blijkt dat voortijdig schoolverlaten leidt tot een verhoogd risico op werkloosheid, sociale uitsluiting en armoede. Bovendien hangt er voor de betrokkenen en de samenleving als geheel een flink prijskaartje aan vast.
Voortijdig schoolverlaten is een van de vijf kerndoelen van de Europa 2020-strategie: De lidstaten zijn overeengekomen om het gemiddelde schooluitvalpercentage in de EU tegen 2020 terug te dringen tot minder dan 10 % en hebben nationale doelstellingen vastgelegd (behalve in het VK). In 2011 heeft de Raad van de Europese Unie een aanbeveling goedgekeurd over het beleid inzake de terugdringing van voortijdig schoolverlaten. Hierin worden de lidstaten aangemoedigd om een wetenschappelijk onderbouwd en breed opgezet beleid ten uitvoer te leggen om voortijdig schoolverlaten terug te dringen, met daarin de juiste mix van preventie, interventie en compensatiemaatregelen.
Om de tenuitvoerlegging van de aanbeveling te ondersteunen werd de beleidssamenwerking tussen Europese landen gestart via een thematische werkgroep over voortijdig schoolverlaten (2011‑2013). In het eindverslag van deze werkgroep staan belangrijke boodschappen voor beleidsmakers, een checklist voor de zelfevaluatie van het beleid, en voorbeelden van goede werkwijzen uit EU-landen.
De werkgroep rond schoolbeleid (2014‑2015) heeft de kennis over voortijdig schoolverlaten verder uitgebreid. Er is bekeken hoe meer holistische, samenwerkende benaderingen van voortijdig schoolverlaten kunnen worden ontwikkeld op schoolniveau en op lokaal niveau. Ook zijn er beleidsboodschappen opgesteld waarin algemene aanbevelingen voor beleidsmakers op alle niveaus worden geformuleerd.
Deze toolkit is het resultaat van de inspanningen van de werkgroep om scholen en hun partners concrete steun te bieden om voortijdig schoolverlaten te voorkomen, snel en gepast te reageren op de eerste signalen van motivatieverlies en ervoor te zorgen dat elke leerling kan slagen. Door zijn sterke nadruk op preventie en vroege interventie komen er in de toolkit geen compensatiemaatregelen aan bod die erop gericht zijn om mensen weer naar onderwijs en opleiding (zoals tweedekansonderwijs) toe te leiden.
De opbouw en functies van de toolkit zijn uitgewerkt met de steun van dr. Alessio D'Angelo, mededirecteur, Social Policy Research Centre, Universiteit van Middlesex.
De inhoud van de toolkit is voortdurend in ontwikkeling met de steun van de redactieraad:
- Kirstin Kerr, wetenschappelijk hoofdmedewerker Onderwijs, Universiteit van Manchester
- Per Kornhall, PhD, onderzoeker, Mälardalen University, Zweden
- Cosmin Ionut Nada, PhD, onderzoeker, Universiteit van Porto
- Erna Nairz-Wirth, professor, Wirtschaftsuniversität Wien
- Teresa Sordé Martí, Serra Húnterhoofddocent, Autonome Universiteit van Barcelona
- Ward Nouwen, onderzoeker, Universiteit Antwerpen (2016-2019)
