Om complexe kwesties als voortijdig schoolverlaten op de juiste manier aan te pakken, moeten scholen meer doen dan tijdelijke en opzichzelfstaande maatregelen nemen: ze moeten een strategische "schoolbrede aanpak" (whole school approach) toepassen. In een "schoolbrede aanpak" wordt de school gezien als een plaats voor samenwerkend leren. Daarin is de hele schoolgemeenschap (schoolhoofden, onderwijzend en niet-onderwijzend personeel, ouders en familieleden) samen met belanghebbenden van buitenaf verantwoordelijk voor het helpen van alle leerlingen om zich maximaal te ontplooien.
Met een "schoolbrede aanpak" streven alle belanghebbenden ernaar de kwaliteit en normen voor lesgeven en leren op te trekken. Bij een dergelijke aanpak wordt de doelstelling om leerlingen te helpen hun uniek potentieel te ontwikkelen, consequent en systematisch gestimuleerd binnen alle dimensies van het schoolleven, d.w.z. ethos en omgeving, studieprogramma, lesgeven, leren en evaluatie, en banden met de gemeenschap en andere externe actoren enz. Alle leden van de schoolgemeenschap delen een inclusieve, leerlinggerichte visie op het onderwijs en zetten zich in voor processen om de school te verbeteren. Een goede planning, monitoring en evaluatie van de schoolprocessen en ‑praktijken en een doeltreffende evaluatie van de leerresultaten zijn essentieel.
Effectief leiderschap en bestuur zijn essentieel voor het bevorderen van een meer verbindende en op samenwerking gebaseerde schoolcultuur en ethos in de scholen, en om een goede samenwerking met de bredere gemeenschap tot stand te brengen. Schoolhoofden moeten daarin een hoofdrol spelen en moeten op de juiste manier worden geselecteerd, nageschoold en ondersteund. Bij de professionele ontwikkeling voor aspirant- en benoemde schoolhoofden moet vooral de nadruk worden gelegd op het belang van samenwerking en op het belang van gezinnen en gemeenschappen als hulpbron voor de school.
Zelfs in meer gecentraliseerde schoolsystemen is het belangrijk dat scholen voldoende flexibiliteit en autonomie krijgen. Schoolpersoneel bevindt zich in de beste positie om de concrete en soms complexe behoeften van hun leerlingen in kaart te brengen en erop in te spelen, geschikte onderwijsmethoden vast te stellen en te bepalen wat de juiste aanpak is voor de uitvoering van het onderwijsprogramma.
Een voorbeeld van de schoolbrede aanpak: Ierland
Het Ministerie van Onderwijs en Vaardigheden in Ierland heeft de schoolbrede aanpak gepromoot via een reeks initiatieven. Zo is er een schoolcultuur uitgebouwd die berust op gedeelde waarden en visie, is er een multidisciplinaire aanpak ontwikkeld die inspeelt op de behoeften van de leerling en zijn de belanghebbenden van de school meer betrokken door middel van gezamenlijke en individuele reflectie. Deze initiatieven worden voornamelijk ontwikkeld en uitgevoerd in samenspraak met andere overheidssectoren en in samenwerking met belangrijke belanghebbenden:
Taal- en rekenvaardigheid: nationale strategie inzake taal- en rekenvaardigheid
Pesten: antipestmethoden op school
Gedrag: richtsnoeren over gedragscodes
Welzijn van kinderen tussen 0 en 24 jaar: nationaal beleidskader "Betere resultaten, mooiere toekomst"
Sociale integratie: realisatie van gelijke kansen op scholen
Meer informatie:
Europese Commissie, Een schoolbrede aanpak van voortijdig schoolverlaten: Beleidsboodschappen, Europese Commissie, Brussel, 2015.
Public Health England and Children and Young People's Mental Health Coalition, Promoting children and young people's emotional health and wellbeing: A whole school and college approach, PHE Publications, Verenigd Koninkrijk, 2015.
Meer lezen:
OESO, Improving School Leadership, Volume I: Policy and Practice, OESO, Parijs 2008.
OESO, Improving School Leadership: The Toolkit, OESO, Parijs, 2008.
SYNEVA – Quality Assurance through Synergy of Internal and External Evaluation of Schools
