3.2. Il-parteċipazzjoni tal-istudenti fil-ħajja tal-iskola

L-Istati Membri kollha juru xi grad ta’ parteċipazzjoni tat-tfal fl-Att jew fil-Kodiċi tal-Edukazzjoni ġenerali tagħhom. F’bosta pajjiżi, il-parteċipazzjoni tat-tfal titħeġġeġ fl-iskejjel b’mekkaniżmi formali, bħall-kunsilli skolastiċi jew bi programmi mmirati. Madankollu hemm diskrepanza bejn il-leġiżlazzjoni u l-prattika u l-istudenti mhux dejjem għandhom influwenza reali fid-deċiżjonijiet li jirrigwardaw aspetti fundamentali tal-esperjenza tagħhom fl-iskola u t-tagħlim.

Għandu jkun hemm biżżejjed ħin għad-djalogu fil-klassi, kif ukoll għal diskussjonijiet fil-kuntest tal-kunsilli tal-istudenti jew konsultazzjonijiet dwar kwistjonijiet relatati mal-ħajja fl-iskola u mal-esperjenza tat-tagħlim. Il-kontribut tal-istudenti għandu jitqies bis-sħiħ fid-deċiżjonijiet suċċessivi. Fost il-prattiċi li rnexxew hemm:

• tagħlim interattiv u bbażat fuq id-djalogu (pereżempju fi gruppi żgħar), li jżid l-opportunitajiet għall-istudenti biex isibuha eħfef jitkellmu fuq kwistjonijiet li jaffettwaw it-tagħlim tagħhom;
• proġetti skolastiċi li jinvolvu l-komunità sħiħa tal-iskola (bħall-proġetti tal-iskola ekoloġika), u li lill-istudenti jagħtuhom rwoli prinċipali fl-aspetti ewlenin.
• stħarriġ, kwestjonarji u metodi oħra ta’ konsultazzjoni biex jinkisbu l-fehmiet tal-istudenti; u
• l-istudenti jieħdu sehem fil-proċessi tat-teħid tad-deċiżjonijiet tal-iskola b’rappreżentanza fil-bordijiet/kunsill tal-iskola u fil-proċessi ta’ evalwazzjoni u titjib tal-iskola.

Xi eżempji tal-parteċipazzjoni tal-istudenti fil-ħajja tal-iskola mill-pajjiżi

• Il-kurrikulu tal-iskejjel sekondarji superjuri Żvediż jiddikjara li: “…l-istudenti għandhom ikunu kapaċi jeżerċitaw influwenza fuq l-edukazzjoni tagħhom. Huma għandhom jitħeġġu kontinwament biex jieħdu sehem attiv fil-ħidma ħalli l-edukazzjoni tiġi żviluppata aktar u jibqgħu infurmati dwar kwistjonijiet li għandhom x’jaqsmu magħhom. L-istudenti għandu jkollhom kull opportunità biex jieħdu l-inizjattiva dwar kwistjonijiet li għandhom jiġu ttrattati fil-qafas tal-influwenza tagħhom fuq l-edukazzjoni.” (l-Aġenzija Nazzjonali Żvediża għall-Edukazzjoni, Curriculum for the upper secondary school, Skolverket, Stokkolma, 2013, p. 11)
• Fl-Ingilterra, l-istudenti jistgħu jibagħtu kummenti direttament lill-Ispettorat Nazzjonali (l-OFSTED).
• Fil-Portugall, l-istudenti jipparteċipaw fil-kunsill ġenerali tal-iskejjel li huwa responsabbli biex jistabbilixxi linji gwida għall-governanza tal-iskejjel u jipprovdi evalwazzjoni tal-iskejjel. Kull klassi teleġġi żewġ delegati.
• Fi Franza, l-istudenti tal-iskejjel tas-sekondarja maġġuri jeleġġu delegati fil-kunsill tal-istudenti, li min-naħa tiegħu jeleġġi delegati fil-kunsilli tal-istudenti reġjonali u nazzjonali.
• Fi Spanja, l-istudenti jmexxu proċess li jsib kunsens dwar ir-regoli tal-iskola, li jwassal għal approċċ komunitarju li jipprevjeni u jitħabat kontra kull tip ta’ vjolenza fl-iskola.

Sir af aktar:

Il-Kummissjoni Ewropea, Evaluation of legislation, policy and practice of child participation in the EU, Research summary prepared by ECORYS, l-Uffiċċju tal-Pubblikazzjonijiet tal-Unjoni Ewropea, il-Lussemburgu, 2015.