2.4. Ευημερία των εκπαιδευτικών

Το πρόγραμμα ENhancing Teacher REsilience in Europe (Ενίσχυση της Προσαρμοστικότητας των Εκπαιδευτικών στην Ευρώπη, ENTREE) έχει ως στόχο να προσφέρει τη δυνατότητα στους νεαρούς Ευρωπαίους εκπαιδευτικούς να βελτιώσουν την προσαρμοστικότητά τους ενόψει των αυξανόμενων απαιτήσεων του ταχέως μεταβαλλόμενου σχολικού περιβάλλοντος. Ξεκίνησε το 2014 και παρέχει διάφορες ευκαιρίες μάθησης και εργαλεία για εκπαιδευτικούς, τόσο στο διαδίκτυο όσο και πρόσωπο με πρόσωπο· υποστηρίζεται από μια ομάδα διεθνών εμπειρογνωμόνων από πέντε ευρωπαϊκές χώρες (CZ, DE, IRL, MT, PT) και από την Αυστραλία. Το έργο ENTREE αναφέρεται στην ανθεκτικότητα των εκπαιδευτικών ως «τη διαδικασία, την ικανότητα ή το αποτέλεσμα της θετικής προσαρμογής και της διαρκούς επαγγελματικής δέσμευσης και ανάπτυξης ενόψει απαιτητικών περιστάσεων». Παρέχεται συνδρομή στους εκπαιδευτικούς να αντλήσουν προσωπικούς, επαγγελματικούς και κοινωνικούς πόρους, να ανακάμψουν και να εξελιχθούν επαγγελματικά και προσωπικά και να αισθάνονται ικανοποίηση από την εργασία τους, αυτοπεποίθηση, προσωπική ευεξία και συνεχή επαγγελματική δέσμευση.

Στόχος της έκθεσης Nordic Projects to Combat School Dropout (Σκανδιναβικά προγράμματα για την καταπολέμηση της εγκατάλειψης του σχολείου) είναι η βελτίωση και η προώθηση νέων πρωτοβουλιών για τους νέους, καθώς και η καλλιέργεια εποικοδομητικών επαφών μεταξύ των φορέων και των οργανισμών στην περιοχή της Σκανδιναβίας.
Το πρόγραμμα «Nordic Web Resource on Dropout from Upper Secondary Education» (Διαδικτυακός πόρος για την εγκατάλειψη της ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην περιοχή της Σκανδιναβίας) ήταν ένα πρόγραμμα που ανέθεσε το Σκανδιναβικό Συμβούλιο των Υπουργών και το οποίο διοργάνωσε το Σκανδιναβικό Κέντρο Πρόνοιας μεταξύ του 2012 και του 2015. Στόχος του προγράμματος ήταν η συγκέντρωση καλών παραδειγμάτων πρωτοβουλιών με στόχο την αύξηση του ποσοστού των νέων που ολοκληρώνουν την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην περιοχή των σκανδιναβικών χωρών.
Στην πύλη Nordic web portal παρουσιάστηκε ένα ευρύ φάσμα επιτυχημένων προγραμμάτων από τις σκανδιναβικές χώρες. Οι πρωτοβουλίες αξιολογήθηκαν εξωτερικά και έδειξαν θετικά αποτελέσματα. Ορισμένες δραστηριότητες επιλέχθηκαν συγκεκριμένα λόγω του καινοτόμου χαρακτήρα ή της αξίας τους ως πηγές έμπνευσης.

Παρά τις γραφειοκρατικές και πολιτιστικές διαφορές μεταξύ των σκανδιναβικών χωρών, η κατάσταση όσον αφορά τους νέους που είναι επιρρεπείς στην πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου παρουσιάζει εντυπωσιακές ομοιότητες. Οι διαφορές είναι μερικές φορές μεγαλύτερες μεταξύ δήμων και σχολείων παρά μεταξύ χωρών. Με την ενημέρωση σχετικά με τις επιτυχημένες πρωτοβουλίες στις σκανδιναβικές χώρες, είναι δυνατή η άντληση έμπνευσης και η εξεύρεση εργαλείων για τη βελτίωση της προσπάθειας στήριξης όλων των νέων να ολοκληρώσουν την ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Στην παρούσα δημοσίευση περιγράφονται δέκα προγράμματα που παρουσιάστηκαν στη δικτυακή πύλη ορθών πρακτικών των σκανδιναβικών χωρών. Ορισμένα από τα προγράμματα έχουν ολοκληρωθεί, ενώ άλλα βρίσκονται σε εξέλιξη. Ορισμένες δραστηριότητες έχουν ενσωματωθεί στη συνηθισμένη εργασία.

Το Rights Respecting Schools (RRS, Σχολεία που σέβονται τα δικαιώματα) αποτελεί μια προσέγγιση της UNICEF-UK που ενσωματώνει τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού (UNCRC) ως μια ολιστική σχολική προσέγγιση στην εκπαίδευση για τα δικαιώματα του παιδιού. Γενικός στόχος της προσέγγισης είναι η δημιουργία μιας συμμετοχικής και ασφαλούς σχολικής κουλτούρας, χωρίς αποκλεισμούς, στο πλαίσιο της οποίας διασφαλίζεται ο σεβασμός για κάθε μέλος της σχολικής κοινότητας. Το Child Rights Education (CRE) Toolkit (εργαλειοθήκη για την εκπαίδευση για τα δικαιώματα του παιδιού) της UNICEF παρέχει καθοδήγηση για τον τρόπο με τον οποίο ένα σχολείο μπορεί να γίνει «Rights Respecting School». Τα σχολεία προσαρμόζουν την προσέγγιση RRS στο δικό τους πλαίσιο. Η προσέγγιση επηρεάζει τις σχέσεις μεταξύ όλων των συντελεστών της σχολικής ζωής και εφαρμόζεται σε οποιοδήποτε σχολικό πλαίσιο. Το πλαίσιο που περιγράφεται στην εργαλειοθήκη RRS αποσκοπεί στην παροχή μιας κεντρικής αρχής οργάνωσης για ολόκληρο το σχολείο και, κατ’ επέκταση, για τις οικογένειες και την κοινότητα στην οποία βρίσκεται το σχολείο. Προβλέπονται τρεις φάσεις ανάπτυξης. Η δεύτερη και η τρίτη φάση (Επίπεδα 1 και 2) είναι παρόμοιες. Ο στόχος είναι η υλοποίηση του σχεδίου δράσης που καταρτίζεται κατά τη φάση Αναγνώρισης της δέσμευσης (ROC) προκειμένου να πληρούνται τα τέσσερα πρότυπα του RRSA: 1. Η ηγεσία και η διοίκηση διαπνέονται από τις αξίες του σεβασμού των δικαιωμάτων 2. Ολόκληρη η σχολική κοινότητα μαθαίνει για τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού 3. Το σχολείο υιοθετεί κουλτούρα σεβασμού των δικαιωμάτων 4. Τα παιδιά μαθαίνουν πώς να γίνουν ενεργοί πολίτες και μαθητές.

The ‘Complex Instruction Programme’ (CIP) provides equal chances for children from different social backgrounds. The method seeks to change children roles and responsibilities in active learning. CIP is based on four principles: (1) education involves a varied level of non-routine, open-end tasks to mobilise students of different abilities; (2) responsibility is shared, learners are responsible for their personal work while the group is responsible for individual achievements; (3) work is evaluated against set norms and roles; (4) hierarchy within the group - the status of the students is mobile. In addition, the school uses other innovative practices, such as a reading programme for the elementary grades where students regularly read aloud to each other in pairs, and then exchange their thoughts, and the ‘learning between generations’ programme where children draw their family trees and label each member with a special skill they have.

In 2011/2012, the Dutch School Inspectorate concluded that student results in the Tjotter school were too low. The school used to have a negative pedagogical climate, and suffered from a loss of trust between school and parents. Eventually, the school staff lost confidence in the former school leader and requested the school board to appoint a new leader. With an arrival of the current school leader four years ago, innovative processes started. A common view of education and teacher mutual learning was established, in addition to the culture of continuous improvement.

Key interventions:

• improvement of teachers’ pedagogical and didactical skills: team schooling with subsequent follow up and monitoring within the learning community of teachers, individual coaching and change of personnel
• creating student portfolios to make students the owners of their learning process while students were also encouraged to participate in its formation
• other approaches being used at school: positive behaviour support; encouraging student participation and (direct) feedback on student’s results; ‘Teach like a Champion’; and HGW (Action Oriented Approach) for student differentiation.

Το πρόγραμμα «On the Shoulders of Giants: Successful educational projects for socially inclusive education» (Στους ώμους των γιγάντων: Επιτυχημένα εκπαιδευτικά προγράμματα για εκπαίδευση χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς) είναι ένα εθελοντικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης.

Η PDST ιδρύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2010 ως γενική, ολοκληρωμένη και διατομεακή υπηρεσία υποστήριξης για τα σχολεία υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας και Δεξιοτήτων της Ιρλανδίας. Είναι πλέον η μεγαλύτερη ενιαία υπηρεσία υποστήριξης της χώρας που προσφέρει επαγγελματικές ευκαιρίες μάθησης στους εκπαιδευτικούς και τους διευθυντές των σχολείων σε μια σειρά από παιδαγωγικούς, θεματικούς και εκπαιδευτικούς τομείς. Βασικές προτεραιότητες περιλαμβάνουν την υποστήριξη της διεύθυνσης των σχολείων, την αυτοαξιολόγηση των σχολείων, την αξιολόγηση, τις ΤΠΕ για τη διδασκαλία και τη μάθηση, την κατάργηση των αποκλεισμών, την υγεία και την ευεξία, καθώς και τα θέματα και τα προγράμματα μετά το δημοτικό σχολείο. Η PDST προσφέρει συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη και υποστήριξη μέσω μιας ομάδας καθηγητών, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, που αποσπώνται από το σχολείο προκειμένου να συνεργαστούν με το PDST. Ο ιστότοπος της PDST περιέχει σελίδες αφιερωμένες στην υγεία και την ευεξία των εκπαιδευτικών, που περιλαμβάνουν πόρους και συνδέσμους για τους εκπαιδευτικούς σχετικά με τη διαρκή σωματική και ψυχική τους ευεξία στον χώρο εργασίας και προσφέρουν ατομική εκπαίδευση και σεμινάρια σε εκπαιδευτικούς.

Σε μια εποχή που τα προβλήματα ψυχικής υγείας στους νέους ανθρώπους έχουν πολλαπλασιαστεί σε παγκόσμια κλίμακα, το UPRIGHT είναι ένα πρόγραμμα που διδάσκει τις δεξιότητες που απαιτούνται για καλή σωματική και ψυχική υγεία. Υλοποιείται σε σχολεία με τη συμμετοχή νεαρών εφήβων, των οικογενειών τους και όλων των εργαζομένων των συνεργαζόμενων σχολείων.