Τα σχολεία που επιθυμούν να αποτρέψουν και/ή να μειώσουν το ποσοστό πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και να προαγάγουν την επιτυχία στην εκπαίδευση για όλους τους μαθητές πρέπει να αναπτύξουν ένα στρατηγικό όραμα για συμπεριληπτική εκπαίδευση με επίκεντρο τον μαθητή. Η βασική αποστολή του σχολείου είναι να διασφαλίζει ότι όλοι οι μαθητές λαμβάνουν ποιοτική εκπαίδευση και αξιοποιούν πλήρως τις δυνατότητες ανάπτυξής τους, ανεξαρτήτως κοινωνικοοικονομικής θέσης ή περιστάσεων που συνδέονται με τους ίδιους ή τις οικογένειές τους. Οι μαθητές αντιμετωπίζονται κατά τρόπο συνολικό ως άτομα. Δίνεται έμφαση τόσο στην ακαδημαϊκή μάθηση όσο και στην προσωπική εξέλιξη και ευημερία. Τα σχολεία αναπτύσσουν μια κουλτούρα και ένα κλίμα που εστιάζονται στην παροχή κατάλληλης στήριξης, έτσι ώστε κάθε μαθητής να μπορεί να επιτύχει τους εκπαιδευτικούς στόχους του. Με βάση αυτή την προσέγγιση, ολόκληρο το σχολείο στηρίζει συνολικά το παιδί.
Το στρατηγικό όραμα με επίκεντρο τον μαθητή εστιάζεται στη δημιουργία ενός ασφαλούς και φιλόξενου περιβάλλοντος μάθησης και φροντίδας, όπου οι μαθητές συμμετέχουν και μπορούν να αναπτυχθούν και να εξελιχθούν ως άτομα και ως μέλη της ευρύτερης κοινότητας και όπου αισθάνονται ότι αντιμετωπίζονται με σεβασμό και εκτίμηση, σε ένα πλαίσιο όπου αναγνωρίζονται τα ιδιαίτερα ταλέντα και οι ανάγκες τους. Σημαντικά στοιχεία είναι, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:
- καθορισμός υψηλών προσδοκιών για όλους τους μαθητές·
- προώθηση στο σχολείο και στη σχολική αίθουσα πρακτικών και συμπεριφορών που ενισχύουν τα κίνητρα και τη δέσμευση των παιδιών και των νέων με σκοπό:
- τη διαμόρφωση ενός ευνοϊκού σχολικού κλίματος όπου επικρατεί ο σεβασμός (εντός του οποίου αντιμετωπίζονται, για παράδειγμα, συστηματικά η βία και ο εκφοβισμός)·
- την ανάπτυξη θετικών σχέσεων μεταξύ των εκπαιδευτικών και των μαθητών, με βάση την εμπιστοσύνη· και
- την προώθηση μεθόδων διδασκαλίας και προγραμμάτων σπουδών που εμπνέουν ενθουσιασμό και ενδιαφέρον.
Κατά την ανάπτυξη ή την επανεξέταση του οράματος, των κατευθυντήριων αρχών και των αξιών του σχολείου σας, είναι καίριας σημασίας να ζητήσετε την ενεργό συμμετοχή όλων των ενδιαφερόμενων φορέων, δηλαδή του συνόλου του προσωπικού του σχολείου, των μαθητών, των γονέων και των οικογενειών. Χάρη σε αυτή την ευρεία συμμετοχή θα επιτευχθεί καλύτερη επικοινωνία, συνεργασία και αποδοχή του οράματος μεταξύ των μελών της σχολικής κοινότητας. Η συμμετοχή των μαθητών, ειδικότερα, μπορεί να ενισχύσει τα κίνητρα και την προσήλωσή τους στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, καθώς και την αίσθηση των μαθητών ότι ανήκουν στη σχολική κοινότητα.
St. Killians Community School: Παράδειγμα συνεργατικής ανάπτυξης οράματος
Το St Kilian's Community School στην Ιρλανδία εξασφάλισε τη συμμετοχή των μαθητών και των γονέων στη διαδικασία επανεξέτασης των πεποιθήσεων και των κατευθυντήριων αρχών του, στο πλαίσιο της διαδικασίας προβληματισμού και σχεδιασμού για τη βελτίωση του σχολικού περιβάλλοντος. Οι μαθητές δήλωσαν ότι ήταν σημαντικό για αυτούς να αποκομίζουν οφέλη κατά τον χρόνο που περνούν στο σχολείο, δηλαδή: δεξιότητες και γνώσεις που έχουν σημασία για τη μελλοντική επαγγελματική σταδιοδρομία τους.
Για να διασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή εκπαίδευση για τους μαθητές μας, το St Kilian's Community School πιστεύει ότι όλοι:
έχουν δικαιώματα και υποχρεώσεις·
πρέπει να τυγχάνουν δίκαιης και ισότιμης μεταχείρισης·
πρέπει να λαμβάνουν στήριξη ώστε να βελτιώνονται στον μέγιστο δυνατό βαθμό·
πρέπει να αξιοποιούν αποδοτικά τον χρόνο που περνούν στο σχολείο·
πρέπει να αντιμετωπίζονται με σεβασμό·
πρέπει να αισθάνονται ευπρόσδεκτοι και να διασκεδάζουν· και
πρέπει να έχουν πρόσβαση σε υποδομές υψηλής ποιότητας.
Για περισσότερες πληροφορίες:
Unicef, «Chapter 4: School and Community» (Κεφάλαιο 4: Σχολείο και τοπική κοινότητα) στο Child Friendly Schools Manual (Εγχειρίδιο για σχολεία φιλικά προς τα παιδιά), Unicef, Γενεύη, 2009, σ. 97 – 120.
Παγκόσμια Τράπεζα (2008), What is School-based Management? (Τι είναι η διαχείριση με βάση το σχολείο;), Παγκόσμια Τράπεζα, Ουάσινγκτον, 2008.
Συμπληρωματική βιβλιογραφία:
Διαδικτυακή πλατφόρμα της UNICEF, Rights Respecting Schools Award (Διάκριση σχολείων που σέβονται τα δικαιώματα των παιδιών)
