4. Συμμετοχή των γονέων

Η Οικογενειακή Εκπαίδευση αποτελεί μία από τις Επιτυχημένες Εκπαιδευτικές Δράσεις (SEA) που προβλέπονται στο ερευνητικό πρόγραμμα INCLUD-ED. Strategies for inclusion and social cohesion in Europe from education (INCLUD-ED. Στρατηγικές για την ένταξη και την κοινωνική συνοχή στην Ευρώπη από την εκπαίδευση) (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 6ο πρόγραμμα πλαίσιο, 2006-2011).

Το LIT3 στοχεύει στην προώθηση της παιδείας των οικογενειών (ανάγνωση και γνώσεις σε σχέση με την υγεία) στις κοινότητες των Ρομά ως εργαλείο για την επίτευξη υψηλότερου επιπέδου μόρφωσης των παιδιών Ρομά στη γενική εκπαίδευση. Προς τον σκοπό αυτό, το σχέδιο αναπτύσσει και δοκιμάζει στην πράξη ένα συνεκτικό πρόγραμμα οικογενειακής παιδείας που στοχεύει σε 3 γενιές. Αναπτύσσει επιπλέον μια ευρωπαϊκή πολιτική βασισμένη στην τεκμηρίωση για τον οικογενειακό αλφαβητισμό και τη συμμετοχή των βασικών ενδιαφερόμενων φορέων στην ανάπτυξη τοπικών στρατηγικών για την εφαρμογή πολιτικής και προγραμμάτων οικογενειακού αλφαβητισμού. Διατίθενται δείγματα των προγραμμάτων σπουδών και του εκπαιδευτικού υλικού.

Η παρούσα έκθεση επιδιώκει να παρέχει πληροφόρηση και να καθοδηγήσει τον βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό των 10 δήμων των πόλεων του προγράμματος Urbact - PREVENT και όλων των άλλων δήμων, τοπικών αρχών και σχολείων σε ολόκληρη την Ευρώπη όσον αφορά τη συμμετοχή των γονέων στην εκπαίδευση για την πρόληψη της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Η παρούσα αξιολόγηση βασίζεται σε ανάλυση των εγγράφων της Επιτροπής και του Συμβουλίου της ΕΕ σχετικά με την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου και την κοινωνική ένταξη, τον διάλογο και την εν εξελίξει διαδικασία διαβούλευσης με τους 10 δήμους που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Urbact - PREVENT και εξετάζει τη διεθνή έρευνα σε σχέση με τον συγκεκριμένο τομέα. Το πρόγραμμα PREVENT χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Urbact της ΕΕ.

At the end of the 1990s, the first attempts to innovate at school level started with some primary classes being organised based on the ‘Step by step’ alternative pedagogy system. This meant that there were two teachers per class and that the learning process was organised around teams of students, rather than based on an individual learning. The change happened in response to requests from parents, and the school continues to offer both regular and ‘Step by step’ classes at primary level, with all students attending regular classes during lower secondary education (from 5^th to 8^th grade).

The ‘Different school’ (‘Şcoala altfel’) programme, introduced in 2011, offers an entire week of the school year dedicated to non-formal education. Partnerships with NGOs and the local community have also led to the implementation of several projects involving students in all stages, including planning and evaluation stages.

Αυτή η μονογραφία αναλύει και περιγράφει επιτυχείς εκπαιδευτικές δράσεις με ιδιαίτερη έμφαση στις ευάλωτες ομάδες. Παρέχονται συγκεκριμένα στοιχεία που δείχνουν την επιτυχία στις σχολικές επιδόσεις, καθώς και περιγραφές σχετικά με τον αντίκτυπο αυτής της επιτυχίας στα παιδιά, τους εκπαιδευτικούς και τις οικογένειές τους. Παράλληλα, περιέχει μια ανάλυση της σχέσης μεταξύ των εκπαιδευτικών επιδόσεων των συγκεκριμένων παιδιών με την ένταξη ή τον αποκλεισμό τους από διάφορους τομείς της κοινωνίας. Η εν λόγω μονογραφία παρέχει δράσεις που οδηγούν στην επιτυχία, οι οποίες προσδιορίστηκαν μέσω του προγράμματος INCLUD-ED, προσφέροντας έτσι τόσο συγκρίσιμα δεδομένα όσο και ένα στέρεο θεωρητικό υπόβαθρο και ανάπτυξη. Μερικά παραδείγματα αυτών των δράσεων είναι οι διαδραστικές ομάδες, η επέκταση του χρόνου εκμάθησης, οι ομάδες μελέτης, οι εκπαιδευτικές βιβλιοθήκες, η οικογενειακή και κοινοτική εκπαιδευτική συμμετοχή, η οικογενειακή εκπαίδευση ή οι λογοτεχνικές συναντήσεις και συζητήσεις. Όλες αυτές οι δράσεις έχουν χαρακτηριστεί επιτυχείς εκπαιδευτικές δράσεις, ως προς την αποτελεσματικότητα όσο και ως προς την ισότητα. Τέλος, περιλαμβάνονται και συζητούνται συστάσεις για δράσεις πολιτικής και πρακτικής.

Οι Διαδραστικές Ομάδες αποτελούν μία από εκπαιδευτικές δράσεις που προβλέπονται στο ερευνητικό πρόγραμμα INCLUD-ED. Το INCLUD-ED ανέλυσε τις εκπαιδευτικές στρατηγικές που συμβάλλουν στην καταπολέμηση των ανισοτήτων και στην προώθηση της κοινωνικής συνοχής, καθώς και εκείνες που οδηγούν στον κοινωνικό αποκλεισμό, με ιδιαίτερη έμφαση στις ευάλωτες και περιθωριοποιημένες ομάδες. Οι Διαδραστικές Ομάδες χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της εκπαίδευσης των παιδιών και των νέων σε διαφορετικά πλαίσια. Αποτελούν μια μικρή επιμέρους ομάδα μαθητών σε μια τάξη σε μικρές ετερογενείς ομάδες, καθεμία από τις οποίες υποστηρίζεται από έναν ενήλικα. Καθεμία από αυτές τις ομάδες είναι οργανωμένη σε μια ομάδα τεσσάρων ή πέντε μαθητών που παρουσιάζει ετερογένεια όσον αφορά το επίπεδο ικανοτήτων, το φύλο, τον πολιτισμό, τη γλώσσα και την εθνικότητα. Αυτό το παράδειγμα περιγράφει τις Διαδραστικές Ομάδες και τα αποτελέσματά τους.

Το έργο αυτό αποσκοπεί να υποστηρίξει την ανάπτυξη δεξιοτήτων κοινωνικο-συναισθηματικής μάθησης σε παιδιά ηλικίας 11-14 ετών και να προαγάγει την αλληλοϋποστήριξη μεταξύ των παιδιών για την αντιμετώπιση και τη μείωση των φαινομένων εκφοβισμού. Τα προγράμματα κοινωνικο-συναισθηματικής μάθησης βελτιώνουν τις κοινωνικές, συναισθηματικές και ακαδημαϊκές δεξιότητες του μαθητή, βοηθώντας τον να έχει περισσότερη κοινωνικότητα και θετική στάση απέναντι στον εαυτό του και στους άλλους και λιγότερη συναισθηματική δυσφορία. Τα συστήματα αλληλοϋποστήριξης μεταξύ των παιδιών μειώνουν τις αρνητικές συνέπειες του εκφοβισμού στα θύματα και τα βοηθούν να θεωρήσουν πιο αποδεκτή την αναφορά του περιστατικού. Ακολουθεί η ολιστική σχολική προσέγγιση, που περιλαμβάνει τα νεαρά άτομα, το προσωπικό, τους γονείς και την ευρύτερη κοινότητα. Επομένως, το πρόγραμμα αυτό απομακρύνει το πρόβλημα του εκφοβισμού από τη δισδιάστατη προσέγγιση θύματος και θύτη και εξετάζει την κοινωνική δυναμική και τη δυναμική της ομάδας σε σχολικό περιβάλλον ή περιβάλλον αναψυχής, με σκοπό να αντιμετωπίσει σειρά παραγόντων που συμβάλλουν στον εκφοβισμό. Το δίκτυο ENABLE έχει εκπαιδεύσει μια ομάδα πρεσβευτών του σε κάθε συμμετέχουσα χώρα, που είναι διαθέσιμοι/-ες να παράσχουν πληροφορίες και καθοδήγηση σε κάθε σχολείο και οργανισμό που επιθυμεί να εφαρμόσει το πρόγραμμα.

Το δίκτυο NESET - Network of Experts on Social Aspects of Education and Training (Δίκτυο εμπειρογνωμόνων για κοινωνικές πτυχές της εκπαίδευσης και κατάρτισης) δημοσιεύει εκθέσεις για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους επαγγελματίες που ενδιαφέρονται να προωθήσουν την ισότητα και την ένταξη στην εκπαίδευση και την κατάρτιση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το παρόν άρθρο επιχειρεί να εξετάσει στρατηγικές για τη δημιουργία κέντρων διά βίου μάθησης που βασίζονται στην κοινότητα στα κράτη μέλη της ΕΕ. Εξετάζει στοιχεία και έρευνες σχετικά με τα οφέλη και τα πλεονεκτήματα της ίδρυσης κέντρων αυτού του είδους, καθώς και τα εμπόδια και τις δυσκολίες που παρεμποδίζουν τόσο τη δημιουργία όσο και την αποτελεσματικότητα των εν λόγω κέντρων. Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα κέντρα δια βίου μάθησης που βασίζονται στην κοινότητα μπορούν να προσφέρουν ταυτόχρονα τυποποίηση μιας σειράς στόχων για τη δια βίου μάθηση, όπως η ενεργός συμμετοχή των πολιτών, η κοινωνική συνοχή/ένταξη, η προσωπική και κοινωνική ολοκλήρωση, ο διαπολιτισμικός διάλογος, καθώς και οι επαγγελματικές διέξοδοι.

Οι Λογοτεχνικές συναντήσεις και συζητήσεις (DLG, Dialogic Literary Gatherings) αποτελούν μία από τις Επιτυχημένες Εκπαιδευτικές Δράσεις που προβλέπονται στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος INCLUD-ED. Οι Λογοτεχνικές συναντήσεις και συζητήσεις χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της εκπαίδευσης των παιδιών και της νεολαίας σε διαφορετικά πλαίσια σε ολόκληρο τον κόσμο. Οι Λογοτεχνικές συναντήσεις και συζητήσεις αποτελούν μια διαλογική δραστηριότητα ανάγνωσης που βασίζεται σε δύο αρχές: Ανάγνωση ενός κλασικού βιβλίου λογοτεχνίας (όπως ο Ρωμαίος και Ιουλιέτα, η Οδύσσεια, ο Δον Κιχώτης) και, στη συνέχεια, ανταλλαγή απόψεων, ερμηνειών και σκέψεων με τη μεθοδολογία της διαλογικής μάθησης. Μπορεί να αφορά τα παιδιά και τα μέλη των οικογενειών τους. Αυτό το παράδειγμα περιγράφει τις Λογοτεχνικές συναντήσεις και συζητήσεις και τα αποτελέσματά τους.