4. Συμμετοχή των γονέων

Η Οικογενειακή Εκπαίδευση αποτελεί μία από τις Επιτυχημένες Εκπαιδευτικές Δράσεις (SEA) που προβλέπονται στο ερευνητικό πρόγραμμα INCLUD-ED. Strategies for inclusion and social cohesion in Europe from education (INCLUD-ED. Στρατηγικές για την ένταξη και την κοινωνική συνοχή στην Ευρώπη από την εκπαίδευση) (Ευρωπαϊκή Επιτροπή, 6ο πρόγραμμα πλαίσιο, 2006-2011).

Η παρούσα έκθεση επιδιώκει να παρέχει πληροφόρηση και να καθοδηγήσει τον βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο στρατηγικό σχεδιασμό των 10 δήμων των πόλεων του προγράμματος Urbact - PREVENT και όλων των άλλων δήμων, τοπικών αρχών και σχολείων σε ολόκληρη την Ευρώπη όσον αφορά τη συμμετοχή των γονέων στην εκπαίδευση για την πρόληψη της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου. Η παρούσα αξιολόγηση βασίζεται σε ανάλυση των εγγράφων της Επιτροπής και του Συμβουλίου της ΕΕ σχετικά με την πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου και την κοινωνική ένταξη, τον διάλογο και την εν εξελίξει διαδικασία διαβούλευσης με τους 10 δήμους που συμμετέχουν στο πρόγραμμα Urbact - PREVENT και εξετάζει τη διεθνή έρευνα σε σχέση με τον συγκεκριμένο τομέα. Το πρόγραμμα PREVENT χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Urbact της ΕΕ.

Στόχος του έργου "Raising the Achievement of All Learners in Inclusive Education" (RΑ) ήταν η παροχή στοιχείων σχετικά με αποτελεσματικές πρακτικές για τη βελτίωση των επιδόσεων και την ενίσχυση της ικανότητας των σχολείων και των κοινοτήτων να συμπεριλαμβάνουν και να υποστηρίζουν όλους τους μαθητές.

Το Rescur Surfing the Waves ήταν ένα τριετές πρόγραμμα διά βίου μάθησης Comenius, το οποίο ανέπτυξε ένα πρόγραμμα σπουδών ανθεκτικότητας για την προσχολική και πρωτοβάθμια εκπαίδευση στην Ευρώπη μέσω της διαπολιτισμικής και διακρατικής συνεργασίας.

This intervention is an educational approach aiming at holistic pupils’ development, aimed at nurturing both cognitive and non-cognitive competences, and bring education closer to the real life context, creating space for children with different capabilities to discover themselves and experience success. The intervention has been developed in Salduves pro-gymnasium (primary and lower-secondary school) in Šiauliai, Lithuania and has been gradually implemented and embedded into school culture starting from 2008, when the new school leader came to school.

The intervention includes (among others):

• Individual Achievement Tracking (AIT) system, aimed at helping every pupil identify learning difficulties at an early stage and improve their academic, but also social, development, through constant mentoring and multi-level monitoring;
• Social competence development system, focusing on engagement of students into social activities and continuous self-reflection and assessment of the results of these activities for pupils’ and for the community around them;
• Educational projects with social partners, the goal of which is to nurture pupils’ non-cognitive competences through learning in alternative environments (e.g., galleries, university labs, etc.).

Το έργο Supporting Inclusive School Leadership (SISL) διερεύνησε τρόπους προώθησης της συμπεριληπτικής ηγεσίας σε επίπεδο σχολείου και παρείχε υποστηρικτικά εργαλεία. Στο πλαίσιο του έργου, θεωρήθηκε ότι η ηγεσία που στοχεύει στη συμπεριληπτική εκπαίδευση επιδιώκει την επίτευξη πλήρους συμμετοχής σε ουσιώδεις ευκαιρίες μάθησης, υψηλές επιδόσεις και ευημερία για όλους τους μαθητές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είναι πιο ευάλωτοι στον αποκλεισμό.

Αυτή η μονογραφία αναλύει και περιγράφει επιτυχείς εκπαιδευτικές δράσεις με ιδιαίτερη έμφαση στις ευάλωτες ομάδες. Παρέχονται συγκεκριμένα στοιχεία που δείχνουν την επιτυχία στις σχολικές επιδόσεις, καθώς και περιγραφές σχετικά με τον αντίκτυπο αυτής της επιτυχίας στα παιδιά, τους εκπαιδευτικούς και τις οικογένειές τους. Παράλληλα, περιέχει μια ανάλυση της σχέσης μεταξύ των εκπαιδευτικών επιδόσεων των συγκεκριμένων παιδιών με την ένταξη ή τον αποκλεισμό τους από διάφορους τομείς της κοινωνίας. Η εν λόγω μονογραφία παρέχει δράσεις που οδηγούν στην επιτυχία, οι οποίες προσδιορίστηκαν μέσω του προγράμματος INCLUD-ED, προσφέροντας έτσι τόσο συγκρίσιμα δεδομένα όσο και ένα στέρεο θεωρητικό υπόβαθρο και ανάπτυξη. Μερικά παραδείγματα αυτών των δράσεων είναι οι διαδραστικές ομάδες, η επέκταση του χρόνου εκμάθησης, οι ομάδες μελέτης, οι εκπαιδευτικές βιβλιοθήκες, η οικογενειακή και κοινοτική εκπαιδευτική συμμετοχή, η οικογενειακή εκπαίδευση ή οι λογοτεχνικές συναντήσεις και συζητήσεις. Όλες αυτές οι δράσεις έχουν χαρακτηριστεί επιτυχείς εκπαιδευτικές δράσεις, ως προς την αποτελεσματικότητα όσο και ως προς την ισότητα. Τέλος, περιλαμβάνονται και συζητούνται συστάσεις για δράσεις πολιτικής και πρακτικής.

Οι Διαδραστικές Ομάδες αποτελούν μία από εκπαιδευτικές δράσεις που προβλέπονται στο ερευνητικό πρόγραμμα INCLUD-ED. Το INCLUD-ED ανέλυσε τις εκπαιδευτικές στρατηγικές που συμβάλλουν στην καταπολέμηση των ανισοτήτων και στην προώθηση της κοινωνικής συνοχής, καθώς και εκείνες που οδηγούν στον κοινωνικό αποκλεισμό, με ιδιαίτερη έμφαση στις ευάλωτες και περιθωριοποιημένες ομάδες. Οι Διαδραστικές Ομάδες χρησιμοποιούνται για τη βελτίωση της εκπαίδευσης των παιδιών και των νέων σε διαφορετικά πλαίσια. Αποτελούν μια μικρή επιμέρους ομάδα μαθητών σε μια τάξη σε μικρές ετερογενείς ομάδες, καθεμία από τις οποίες υποστηρίζεται από έναν ενήλικα. Καθεμία από αυτές τις ομάδες είναι οργανωμένη σε μια ομάδα τεσσάρων ή πέντε μαθητών που παρουσιάζει ετερογένεια όσον αφορά το επίπεδο ικανοτήτων, το φύλο, τον πολιτισμό, τη γλώσσα και την εθνικότητα. Αυτό το παράδειγμα περιγράφει τις Διαδραστικές Ομάδες και τα αποτελέσματά τους.

Το δίκτυο NESET - Network of Experts on Social Aspects of Education and Training (Δίκτυο εμπειρογνωμόνων για κοινωνικές πτυχές της εκπαίδευσης και κατάρτισης) δημοσιεύει εκθέσεις για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και τους επαγγελματίες που ενδιαφέρονται να προωθήσουν την ισότητα και την ένταξη στην εκπαίδευση και την κατάρτιση σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Το παρόν άρθρο επιχειρεί να εξετάσει στρατηγικές για τη δημιουργία κέντρων διά βίου μάθησης που βασίζονται στην κοινότητα στα κράτη μέλη της ΕΕ. Εξετάζει στοιχεία και έρευνες σχετικά με τα οφέλη και τα πλεονεκτήματα της ίδρυσης κέντρων αυτού του είδους, καθώς και τα εμπόδια και τις δυσκολίες που παρεμποδίζουν τόσο τη δημιουργία όσο και την αποτελεσματικότητα των εν λόγω κέντρων. Η έκθεση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα κέντρα δια βίου μάθησης που βασίζονται στην κοινότητα μπορούν να προσφέρουν ταυτόχρονα τυποποίηση μιας σειράς στόχων για τη δια βίου μάθηση, όπως η ενεργός συμμετοχή των πολιτών, η κοινωνική συνοχή/ένταξη, η προσωπική και κοινωνική ολοκλήρωση, ο διαπολιτισμικός διάλογος, καθώς και οι επαγγελματικές διέξοδοι.